کامل ترین مرحله ایمان از نگاه امام سجاد(ع)

به گزارش ایکنا از لرستان، حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه دوشنبه، پنجم آذر ماه در سلسله نشست های آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزه های علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و به صورت مجازی برگزار شد، در شرح «دعای بیستم صحیفه سجادیه»، گفت: این دعا از دعاهای امام سجاد(ع) است که در آن برای کسب اخلاق نیک و انجام کارهای پسندیده و همچنین دوری از رذائل اخلاقی از خدا درخواست یاری می شود.

وی با بیان اینکه این دعا آن قدر مهم است که علما و بعضی از بزرگان جداگانه آن را ترجمه، شرح و توضیح داده اند و حضرت در این دعا به نکاتی که در این دنیا مورد توجه است و انسان باید از آن پُلی برای عالم آخرت ایجاد کند، توجه داده است، افزود: درخواست های این دعا شامل اخلاقیات در دو محور اخلاق فردی و اخلاق اجتماعی است و امام سجاد(ع) در این دعا به موانع رشد انسان و راه های نجات او از شر القائات شیطان اشاره کرده است.

این مدرس سواد رسانه با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) در این دعا آنچه که لازمه رسیدن انسان به کمال است را تبیین فرموده است، اظهار کرد: حضرت(ع) در بند اول دعا «وَ بَلِّغْ بإِیمَانِی أَکْمَلَ الْإِیمَانِ، وَ اجْعَلْ یَقِینِی أَفْضَلَ الْیَقِینِ، وَ انْتَهِ بنِیَّتِی إِلَی أَحْسَنِ النِّیَّاتِ، وَ بعَمَلِی إِلَی أَحْسَنِ الْاَعْمَالِ» با سلام و صلوات بر پیامبراکرم(ص) از خدای متعال می‎خواهد ایمانش را به کامل ترین ایمان و یقینش را برترین یقین و نیتش را به بهترین نیت ها و عملم را به بهترین اعمال پایان دهد.

اعوانی با یادآوری اینکه دعای بیستم صحیفه سجادیه به دلیل در برداشتن تعالیم انسان ساز برای کسب اخلاق و انجام کارهای پسندیده، دعای «مکارم الاخلاق» نامیده شده است، افزود: ایمان به این معنا است که انسان خدا و رسول خدا(ص) را باور کند و به آن چیزی که رسول خدا از جانب خدای متعال آورده اقرار و به آن باور داشته باشد این در حالی است که آدم های زیادی این سه را داشتند اما زمین خوردند پس اگر ایمان ارتقا و رشد پیدا نکند و به کمال خودش نرسد انسان زمین می خورد.

وی با بیان اینکه برخی افراد هستند که به دلیل ضعف ایمان عاقبت به شر می شوند که نمونه آن را در جریان حادثه کربلا شاهد بودیم بنابراین امام سجاد(ع) از خدا کامل ترین مرحله ایمان را تقاضا می کند و ما را به این مسیر رهنمون می شود، ادامه داد: ایمان کامل در مقام تکوین و تشریح حاصل می‎شود اول انسان باید ایمان کامل را از خدا بخواهد چرا که داشتن ایمان کامل یک توفیق برای انسان است اینکه امام زمان(عج) در سن پنج سالگی به مقام امامت رسید و از دوران کودکی از کمالات لازم برخوردار بود این توفیق و رحمتی از سوی خدا به ایشان بود.

به رحمت خدا امیدوار باشیم

این مدرس حوزه علمیه با تأکید بر اینکه ما باید به رحمت خدا طمع و همه جوره به رحمت خدا امیدوار باشیم، اضافه کرد: چگونگی رسیدن به کامل ترین مرحله ایمان را می‎توان در آیات 62 و 63 سوره یونس «أَلا إِنَّ أَوْلِیَاء اللّهِ لاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ، الَّذینَ آمَنُواْ وَکَانُواْ یَتَّقُونَ» جست وجو کرد که می‎فرماید: «آگاه باشید که بر دوستان خدا نه بیمی است و نه آنان اندوهگین می‏ شوند، همانان که ایمان آورده و پرهیزگاری ورزیده ‏اند.»

وی با اشاره به اینکه امام علی(ع) در انتهای خطبه 129 نهج البلاغه نیز به چگونگی رسیدن به کامل ترین ایمان اشاره کرده و فرموده است: «خدایا هیچ وقت کسی نمی تواند به آن مرحله از رضایت و خشنودی تو مگر اینکه تو را اطاعت و فرمان کند»، گفت: امام سجاد(ع) هم در این دعا فرموده است: «خدایا! من هیچ وقت به نهایت رضایت و خشنودی تو نمی رسم، هیچ وقت به ایمان کامل و همه خوبی ها نخواهم رسید مگر به اطاعت و فرمان تو و اینکه فضل و رحمت تو شامل حال من شود.»

اعوانی با یادآوری اینکه امام سجاد(ع) در این دعا به دنبال رسیدن به کامل ترین مرحله ایمان است، ادامه داد: امام سجاد(ع) در بند سوم دعا می فرماید:  «خدایا! بر محمد و آل محمد درود فرست و مرا از آنچه توجه به آن دچار سرگرمی و مشغولیت می کند، باز دار؛ و در اموری به کار گیر که فردای قیامت در ارتباط با آن از من بازپرسی می کنی؛ و روزگارم را در اهدافی که مرا به خاطر آن به وجود آوردی پایان ده؛ و مرا توانگر کن و روزیت را بر من بگستران و مرا به چشم داشت نسبت به آنچه در دست این و آن است دچار مکن و ارجمندم ساز؛ و مرا به سرکشی و گردن کشی، گرفتار مساز؛ و بر مدار بندگی ات قرار ده و عبادتم را به خودپسندی تباه مکن و خیر و نیکی را به دست من برای تمام مردم جاری ساز و آن را با آلوده شدن به منت نابود مکن و اخلاق شریفه و بلند مرتبه به من ببخش و از فخرفروشی نگاهم دار» کمااینکه در آیه 36 سوره اسرا «وَلاَ تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْؤُولًا» در این رابطه آمده است: «و چیزی را که بدان علم نداری دنبال مکن زیرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد» و در آیه 24 سوره نور «یَوْمَ تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَیْدیهِمْ وَأَرْجُلُهُم بمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» نیز آمده است: «در روزی که زبان و دست ها و پاهایشان بر ضد آنان برای آنچه انجام می‏ دادند شهادت می ‏دهند.»

این مدرس سواد رسانه با بیان اینکه امام سجاد(ع) در بند پنجم دعا «وَ عَمِّرْنِی مَا کَانَ عُمْرِی بذْلَةً فِی طَاعَتِکَ» از خدا عمر طولانی می‎خواهد، گفت: حضرت امام سجاد(ع) در این بند دعا فرموده است: «خدایا! بر محمد و آل محمد درود فرست و مرا به هدایتی شایسته بهره مند ساز که آن را با روشی دیگر جابجا نکنم و راه حقی نصیبم کن که از آن منحرف نشوم و نیت استواری به من عنایت کن که در آن شک نورزم؛ و مرا زنده دار، مادامی که عمرم در طاعت تو به کار رود؛ و هنگامی که عمرم بخواهد چراگاه شیطان شود، جانم را بستان؛ پیش از آنکه دشمنی و نفرتت بر من پیشی گیرد، یا خشمت نسبت به من پابرجا و استوار شود.»

وی افزود: امام سجاد(ع) در بند 9 این دعا «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ سَدِّدْنِی لِأَنْ أُعَارِضَ مَنْ غَشَّنِی بالنُّصْحِ، وَ أَجْزیَ مَنْ هَجَرَنِی بالْبرِّ، وَ أُثِیبَ مَنْ حَرَمَنِی بالْبَذْلِ، وَ أُکَافِیَ مَنْ قَطَعَنِی بالصِّلَةِ، وَ أُخَالِفَ مَنِ اغْتَابَنِی إِلَی حُسْنِ الذِّکْرِ، وَ أَنْ أَشْکُرَ الْحَسَنَةَ، وَ أُغْضِیَ عَنِ السَّیِّئَةِ» فرموده است: «خدایا! بر محمد و آلش درود فرست و مرا به این اموری که از تو می خواهم پایدار و استوار دار: ایستادن در برابر کسی که به من خیانت کرده، با سلاح نصیحت و خیرخواهی؛ پاداش دادن به کسی که از من دوری جسته، با نیکی و خوبی؛ جزا دادن به کسی که مرا از عطایش محروم ساخته، با بذل و بخشش؛ تلافی کردن نسبت به کسی که با من قطع رابطه کرده، با صله و پیوند؛ مخالفت ورزیدن با کسی که از من غیبت کرده، با نیکو یاد کردن از او؛ به جا آوردن سپاس، در برابر خوبی و چشم پوشی از بدی.»

اعوانی با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) توفیق را خدا می خواهد، افزود: مرحوم شیخ کلیتنی در اصول کافی در حدیث آخر از باب الشکر از امام سجاد(ع) نقل می کند: روز قیامت که می شود خدا به فلان بنده اش رو می کند و می گوید: آیا شکر بنده های من را به جا آوردی وقتی در حقت تفضل کردند از آنها تشکر کردی؟ آن بنده می‎گوید: خدایا! بلکه من تو را شکر کردم. خدا می گوید: اگر این کار را نکرده ای پس شکر من را هم به جا نیاورده ای.

این مدرس حوزه با بیان اینکه امام سجاد(ع) شکرگزارترین بندگان نسبت به خدا را آن کسی می داند که شکرگزار برای مردم باشد، اضافه کرد: امام سجاد(ع) در این دعا به بیان صفات انسان های صالح و متقی پرداخته و در بند 13 دعا «اللَّهُمَّ اجْعَلْ مَا یُلْقِی الشَّیْطَانُ فِی رُوعِی مِنَ الَّتمَنِّی وَ التَّظَنِّی وَ الْحَسَد ذکْراً لِعَظَمَتِکَ، وَ تَفَکُّراً فِی قُدْرَتِکَ، وَ تَدْبیراً عَلَی عَدُوِّکَ، وَ مَا أَجْرَی عَلَی لِسَانِی مِنْ لَفْظَةِ فُحْشٍ أَوْ هُجْرٍ أَوْ شَتْمِ عِرْضٍ أَوْ شَهَادَةِ بَاطِلٍ أَوِ اغْتِیَاب مُؤْمِنٍ غَائِبٍ أَوْ سَبِّ حَاضِرٍ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِکَ نُطْقاً بالْحَمْد لَکَ، وَ إِغْرَاقاً فِی الثَّنَاءِ عَلَیْکَ، وَ ذَهَاباً فِی تَمْجِیدکَ، وَ شُکْراً لِنِعْمَتِکَ، وَ اعْتِرَافاً باِحْسَانِکَ، و اِحْصَاءً لِمِنَنِکَ» توجه ما را نسبت به شیطان خبیث جلب می‎کند و می‎فرماید: «خدایا! آنچه شیطان از آرزوی باطل و بدگمانی و حسد در دل من می اندازد، همه را یاد بزرگی ات و اندیشه در قدرتت و تصمیم و طرح علیه دشمنت قرار ده؛ و آنچه بر زبانم جاری می کند، از فحش و بدگویی یا ناسزا به ناموس مردم یا گواهی دادن باطل یا غیبت مؤمن غایبی یا دشنام به حاضری و آنچه شبیه اینهاست، همه را سخن به حمد و سپاست و مبالغه در ثنایت و فرو رفتن در تعظیمت و شکر نعمتت و اقرار به احسانت و شمردن نعمت هایت قرار ده.»

اعوانی در رابطه با چیزهایی که شیطان در ذهن انسان می‎اندازد به آیه 169 سوره بقره «إِنَّمَا یَأْمُرُکُمْ بالسُّوءِ وَالْفَحْشَاء وَأَن تَقُولُواْ عَلَی اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ؛ [او] شما را فقط به بدی و زشتی فرمان می‏ دهد و [وامی‏ دارد] تا بر خدا چیزی را که نمی‏ دانید بربندید» اشاره کرد و افزود: امام سجاد(ع) همان گونه که دعا را با صلوات بر پیامبر و خاندان او آغاز می‎کند در پایان هم دعا را با صلوات ختم می کند و می فرماید: «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ قَبْلَهُ ، وَ أَنْتَ مُصَلٍّ عَلَی أَحَدٍ بَعْدَهُ، وَ آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فِی الآْخِرَةِ حَسَنَةً، وَ قِنِی برَحْمَتِکَ عَذَابَ النَّارِ؛ خدایا! و بر محمد و آلش درود فرست، مانند برترین درودی که پیش از او بر یکی از بندگانت فرستادی و پس از او بر یکی از آفریده هایت می فرستی و ما را در دنیا و آخرت خیر و خوبی عطا کن و مرا به رحمتت از شکنجۀ آتش حفظ فرما.

این مدرس حوزه اظهار کرد: خداوند متعال در آیه 185 سوره آل عمران «فَمَن زُحْزحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَما الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلاَّ مَتَاعُ الْغُرُورِ» فرموده است: «اگر کسی آتش جهنم از او دور شد و این داخل بهشت شد این رستگار شده است» و امام سجاد(ع) از خدا رستگاری می خواهد این در حالی است که آخرین جمله امام حسین(ع) در دعای عرفه این است که: خدایا! من با تو صحبت کردم به پهنای صورتم اشک ریختم که از تو بخواهم گردن من را از آتش جهنم حفظ کنی.

انتهای پیام