انسان ناگزیر از دیدار خداست؛ چه رستگار و چه گناهکار

به گزارش خبرنگار ایکنا، جلسه تدبر در سوره های جزء سی ام قرآن،  شامگاه گذشته یکشنبه 27 آبان ماه طبق معمول هفته های گذشته در مسجد کوی دانشگاه تهران و با سخنرانی هانی چیت چیان برگزار شد که اختصاص به بررسی سوره مبارکه «انشقاق» داشت.

در ابتدای این جلسه چیت چیان با اشاره به برخی روایات از معصوم(ع) به ثواب قرائت این سوره پرداخت و گفت: براساس کتاب «البرهان» از پیامبر اکرم(ص) نقل است که هرکس این سوره را بخواند، کتاب از پشت سر به او داده نمی شود! منظور از کتاب نامه اعمال فرد است و مراد از پشت سر که اتفاقاً یکی از آیات این سوره نیز به آن اشاره دارد، رویه ای است که معمولاً نامه اعمال افراد گناهکار به این شکل به دست آنها تسلیم می شود.

وی ادامه داد: از جمله دیگر روایات منقول در باب ثواب قرائت این سوره، روایتی از امام صادق(ع) است که این سوره برای زن در حال وضع حمل خوانده شود به این واسطه تولد نوزاد به راحتی روی می دهد و همچنین از اباعبدالله(ع) روایت است که هرکس این سوره و همچنین سوره «انفطار» را بخواند، حاجتی برای او باقی نخواهد ماند.

بیشتر بخوانید؛

چرخه کم فروشی با استقرار ابرارصفتان متوقف می شود وجه افتراق میان بخشش و غفران الهی

خلاصه ای از آنچه در این جلسه درباره سوره انشقاق مطرح شد از نظر می گذرد:

انشقاق مانند برخی دیگر از سوره های قرآن، سوره قیامت است، چرا که در ابتدا از تغییر حالت برخی از پدیده های طبیعی صحبت می کند که در  عالم واقع چنین نیست؛ مانند آسمانی که از هم شکافته شده یا زمینی که برخلاف ظاهر دوارش، تخت می شود. انسان به هر حال دیر یا زود به جانب پروردگارش رهسپار خواهد شد و او ناگزیر از دیدار معبودش است، منتها کیفیت این دیدار متفاوت است؛ برخی سربلند در حالی که نامه اعمال آنها در دست راستشان است و برخی دیگر که نامه از پشت سر به آنان تسلیم می شود.

تسلیم نامه اعمال افراد به دست راستشان، کنایه از آن است که آنها مراقب اعمال و رفتار خود بوده اند و همواره خدا را در زیست دنیوی خود حاضر و ناظر بر آنچه مرتکب آن شده اند، می دیدند و در مقابل آنهایی که نامه را از پشت سر دریافت کردند، افرادی بودند که ترجیحشان آن بوده که خدا را در آنچه در دنیا به آن دلخوش بوده و برخلاف مصلحت الهی، آن را عین عافیت و سلامت خود حس می کردند، حاضر نمی دانستند.

افراد دسته اول بنا به تعبیر قرآن مسرور هستند؛ شادی باطنی ریشه در کلمه سِر دارد یعنی آنچه از درون می جوشد و لذا اثری ماندگار و طولانی دارد، سرور برخلاف شادی، عمیق با اثرگذاری بیشتر است، در حالی که فرح را به شادی سطحی و زودگذر تعبیر کرده اند. شاید این پرسش مطرح شود که منظور از تسلیم نامه از پشت سر چیست؟ این افراد، در زندگی از خدا روی گردان بوده اند و در توصیف آنها این نحوه دریافت نامه اعمال به این معنی باشد که همچنان در وضعیتی رویگردان از وجه الهی هستند و این امر برخلاف انسان های درستکاری است که در این مواجهه شادمان از رویارویی با خداوند، چهره ای متبسم و راضی دارند.

آنهایی که نامه اعمال خود را از پشت سر دریافت می کنند، به زودی هلاک شده و در آتشی درافکنده می شوند. فرقی که بین آنها و انسان های درستکار وجود دارد، آن است که آنها قبلاً در میان عهد و عیال خود زندگی می کردند، مسرور بوده اند و اکنون که پرده ها فروافتاده، چهره دوزخی آنها به واسطه سالها نافرمانی از خداوند برملا می شود، حال آن که انسان های درستکار در طول زندگی دنیوی خود با وجود آنکه می توانستند زندگی پر از عافیت حاصل منفعت طلبی برای خود بسازند، راه پر از مرارت را تنها برای دریافت رضایت پروردگار برگزیده اند.

درست همینجا خداوند با ذکر قسم هایی در باب فلسفه پدیده هایی طبیعی به این مهم اشاره می کند که انسان طبقه به طبقه، رده به رده در زندگی خود وضعیت و حالت های متفاوتی را تجربه می کند و با قسم به شب، ماه و شفق(سرخی زمان غروب آفتاب) مخاطب را به این موضوع متوجه می کند که او انگار سوار بر مرکبی از رده ای به رده دیگر و از طبقه و جایگاهی به جایگاهی نو کوچ می کند؛ درست مثل زمانی که ابتدا روشنی آسمان به سرخی دم غروب مبدل شده و سپس شب فرا می رسد که همه چیزهای را فراگرفته و همه اجزای پراکنده زمین را گرد هم جمع آورده و آن گاه ماه در آسمان نمایان می شود تا او را متوجه این امر کند که همه آن گردهم آمده ها نیز سرجایشان هستند و تغییر ماهیت نداده اند.

وقتی همه چیز برملا شده، آن زمان انسان سرکش همه چیز را منکر می شود در حالی که بنا به اشاره آیه ای از این سوره خداوند نسبت به آنچه که آنها در سینه دارند، آگاه تر است. این امر به آن معناست که خود انسان ظرفیت های درونی خود را برای پذیرش حق و باطل به وجود می آورد، یعنی هر آنچه را که در این دنیا از تحصیل علم و معرفت و آگاهی یا شاید سایر سجایا و سیئات در وجود خود ذخیره می کند، عیار او را برای پذیرش حق و حقانیت یا باطل مشخص می کند و لذا انسان به واسطه توشه ای که برای خود اختیار کرده است با ظرفیت بهشت را پیدا می کند یا فاقد این ظرفیت خواهد بود.

ادامه دارد ...    

انتهای پیام