تیغ این پیرمرد دیگر نمی بُرد!

به گزارش ایسنا، بازگشت ترامپ 78 ساله به عرصه قدرت در آمریکا این سوال را در اذهان ایجاد کرده که این رویداد چه اثراتی می تواند بر اقتصاد ایران و به تبع آن بازارهای ارز و مسکن داشته باشد. این اتفاق از این جهت که او در زمان ریاست جمهوری دو دوره قبل خود با خروج از برجام و اعمال تحریم های سنگین علیه ایران و البته بسیاری دیگر از کشورها زمینه ساز ایجاد شوک هایی در اقتصاد آن کشورها شد، حائز اهمیت است.

ترامپ در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا به فاصله حدود یک سال پس از توافق هسته ای موسوم به برجام اعلام کرد که این توافقنامه را پاره می کند. وقتی ترامپ مو بور در 8 نوامبر 2016 مصادف با 19 آبان 1395 با غلبه بر هیلاری کلینتون به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا و البته پیرترین آنها تا آن تاریخ انتخاب شد، حساسیت ها از اثرات این انتخاب بر اقتصاد ایران سایه افکند. اقتصاد ایران در آن سال با رشد فزاینده نقدینگی و پایه پولی که بانک ها از عوامل ایجاد آن بودند ظرفیت تورم را داشت اما با نگرانی از خنثی شدن برجام، شوکی به اقتصاد  کشور وارد شد و تحت تاثیر این اتفاق دلار از محدوده 3600 تومان روند صعودی به خود گرفت؛ تا جایی که حتی قبل از خروج رسمی ترامپ از برجام در 18 اردیبهشت 1397 اسکناس آمریکایی حدود 2500 تومان گران شد.

رئیس جمهور تجارت پیشه آمریکا و صاحب سازمان ترامپ که نگاه اقتصادی خود را به درون سیاست آورد در 18 اردیبهشت 1397 از توافق 5+1 موسوم به برجام خارج شد و تحریم های سنگینی را علیه ایران وضع کرد؛ تحریم هایی که در دوره ریاست جمهوری جو بایدن نیز طی چهار سال اخیر ادامه یافت و گفته می شود در حال حاضر به حدود 5000 مورد رسیده است.

پورحاجت: امروز صورت مساله برای کشور ما مشخص است. یک رییس جمهور در آمریکا بر سرکار آمده که سابقه او را در زمینه سیاست خارجی با ایران و کل دنیا می شناسیم. اما نه ایران، ایران هشت سال قبل است و نه تحریم ها به اندازه هشت سال قبل قدرت اثرگذاری دارد.

طبق آخرین برآوردها آمریکا در حال حاضر مجموعا 34 هزار تحریم علیه 26 کشور دنیا وضع کرده است. تحریم های ترامپ علیه ایران به کاهش صادرات نفتی وغیرنفتی و به تبع آن کاهش درآمدهای ارزی انجامید و آسیب هایی را به تجارت خارجی کشور وارد کرد.

زمانی که ترامپ در سال  1395 گفت که در صورت انتخابش به عنوان رئیس جمهور آمریکا برجام را پاره می کند دلار در محدوده 3600 تومان بود که پس از پیروزی ترامپ بر هیلاری کلینتون در انتخابات آن سال تا اردیبهشت 1397 یعنی زمان خروج رسمی آمریکا از برجام قیمت دلار به 6100 تومان رسید و مهرماه 1397 حدود 17 هزار تومان شد. اگرچه در ادامه قیمت دلار روند نوسانی به خود گرفت و در ماه های پایانی 1397 به 10 هزار تومان کاهش یافت. اما واقعیت این است که در وضعیت کلی طی هشت سال گذشته بازار ارز تحت تاثیر تحریم ها و کمبود ارز صادراتی قرار داشته است. اگر چه اقتصاد ایران در سال های اخیر راه هایی برای مقابله با این تحریم ها یافته اما به هر حال هم اکنون (21 آبان 1403) قیمت دلار حدود 68 هزار تومان است.

بازار مسکن نیز از شوک خروج هشت سال قبل آمریکا از برجام مصون نماند و قیمت مسکن تحت تاثیر افزایش تقاضا که عمدتا ناشی از تقاضای سرمایه ای بود روند صعودی به خود گرفت. نتیجتا اینکه قیمت هر متر خانه در تهران از 4.4 میلیون تومان در آبان 1395 به 88.5 میلیون تومان در  مرداد 1403 رسیده که رشد 1911 درصد را نشان می دهد.

ورود مجدد ترامپ پرحاشیه به کاخ سفید که قرار است سکاندار دولت ایالات متحده در فاصله سال های 2024 تا 2028 باشد مجددا حساسیت هایی را برای برخی کشورها که در زمان او هدف تحریم قرار داشتند ایجاد کرده است. اما باید ببینیم آیا تیغ ترامپ 2024 به اندازه ترامپ 2016 بُرندگی دارد یا خیر؟ درخصوص این اتفاق با دو تن از فعالان بازار مسکن گفت وگو کردیم.

فرشید پورحاجت ـ دبیر کانون انبوه سازان - درباره آن چه ترامپ می تواند علیه اقتصاد ایران انجام دهد به ایسنا گفت: سال 1397 شرایط خاص خود را داشت و امروز شرایط دیگری حاکم است. دولت ایالات متحده در سال 1397 با خروج از برجام غافلگیری برای ما ایجاد کرد که شوک آن در همان زمان اثرگذار بود. اما امروز صورت مساله برای کشور ما مشخص است. یک رئیس جمهور در آمریکا بر سرکار آمده که سابقه او را در زمینه سیاست خارجی با ایران و کل دنیا می شناسیم. اما نه ایران، ایران هشت سال قبل است و نه تحریم ها به اندازه هشت سال قبل قدرت اثرگذاری دارد.

وی افزود: با این حال بعد از نشستن ترامپ بر کرسی ریاست جمهوری فرصت گفت وگوهای دیپلماتیک پیش روی دولت چهاردهم در ایران است. در واقع می شود شرایط را مدیریت کرد تا اتفاقات سال  1397 تکرار نشود اما در بدترین حالت اگر تحریم ها ادامه پیدا کند بعید می دانم اثر منفی جدید آن چنانی بر اقتصاد ایران و بازار مسکن داشته باشد.

پورحاجت با بیان این که معتقدم در تولید مسکن دچار نوعی خودتحریمی هستیم گفت: از سال  1386 که مداخله گسترده دولت در ساخت و ساز آغاز شد وضعیت تولید مسکن به هم ریخت. تا قبل از آن بخش خصوصی تقریبا هر ساله 700 هزار واحد مسکونی احداث می کرد اما از سال 1386 و شرایط پس از آن که در سال 1388 روند تولید مسکن کاهشی شد تا جایی که هم اکنون به حدود 350 هزار واحد در سال رسیده است. به نظرم امسال تولید مسکن از 350 هزار واحد نیز کمتر خواهد شد؛ آن هم در شرایطی که به اذعان نمایندگان مجلس با کسری هفت میلیون واحد مسکونی مواجهیم.

دبیر کانون انبوه سازان با اشاره به صحبت وزیر راه و شهرسازی مبنی بر اینکه در طرح نهضت ملی مسکن که مطابق آن باید سالیانه یک میلیون واحد مسکونی احداث می شد مجموعا در طرح مسکن حمایتی 20 هزار واحد طی سه سال گذشته احداث شده و 800 هزار واحد به مرحله ساخت رسیده است، گفت: آماری که وزیر راه و شهرسازی ارائه داد کاملا شفاف است و باید به آن استناد کرد. این که همانند طرح مسکن مهر در بیابان کلنگ بزنیم اما برای خدمات زیربنایی و روبنایی چاره اندیشی نکنیم منجر به سرپناه قابل سکونت برای مردم نمی شود.

وی ادامه داد: اخذ پروانه به منزله پایان کار نیست. حتی بخش خصوصی که در حال حاضر پروانه می گیرد به دلیل کمبود منابع بانکی نمی تواند پروژه ها را به اتمام برساند. لذا آمار 20 هزار واحد کاملا مستند و قابل اتکا است؛ چرا که وزیر به این اعداد اشراف دارد و ارقام مستند بر واقعیت ها است. جدا از کمبود منابع مالی، سازندگان بخش خصوصی با مشکلاتی مثل طولانی بودن روند اخذ پروانه مواجهند که بعضا تا بیش از یک سال می رسد. می خواهم بگویم آن چه در حال حاضر تولید مسکن را تحت تاثیر قرار می دهد نه تحریم های خارجی، بلکه خودتحریمی است.

داوود بیگی نژاد ـ نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک - نیز بیان کرد: نهایت توان ترامپ این بود که از برجام خارج شود و تحریم هایی را علیه ایران صادر کند که کرد. با خروج از برجام یک سری اتفاقات منفی برای ما رقم خورد که اقتصاد ما تحت تاثیر آن قرار گرفت. الان دیگر ترامپ اهرم فشار خاصی ندارد. قطع به یقین اگر ترامپ ابزارهایی در اختیار داشته باشد بتواند اقتصاد ما را به دردسر بیشتری بیندازد مضایقه نمی کند و قطعا انجام می دهد، اما به نظرم او دیگر در مواجهه با ایران خلع سلاح است.

وی افزود: اگر بخواهیم مشخصا در خصوص انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده و اثر آن بر بازار مسکن ایران صحبت کنیم باید ببینیم آیا بازار ملک طی پنج روز اخیر که نتایج انتخابات اعلام شده واکنش های اولیه به این اتفاق داشته است یا خیر؟ اولین واکنش می تواند تعداد مراجعات باشد که هیچ گونه افزایشی در این زمینه نداشتیم. به همان نسبت قیمت مسکن و تعداد قراردادهای خرید و فروش خانه نیز افزایش نیافته است. در واقع نه تقاضای واقعی و نه تقاضای کاذب در بازار مسکن دیده نمی شود.

نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تصریح کرد: بازار مسکن به لحاظ رکودی که دچار آن شده دیگر نمی تواند از هیچ متغیری تاثیر بگیرد. مضافا اینکه ترامپ تمام زورش را در خروج از برجام به کار گرفت و توان آن چنانی برای فشار بیشتر ندارد. اقتصاد ما و بازار مسکن ما هم بازار زمان برجام نیست؛ چرا که اقتصاد ما خود را با شرایط تحریمی تطبیق داده و متناسب با آن پادزهر تولید کرده است. حتی بایدن امتیاز شگرفی به اقتصاد ما نداد که حالا نگران آمدن ترامپ باشیم. قیمت مسکن همان طور که گفتم تغییری نکرده است. افزایش نسبی نرخ دلار در روزهای اخیر نیز ربطی به انتخاب ترامپ نداشت، بلکه از قبل به دلیل تنش هایی منطقه ای ایجاد شده بود.

بیگی نژاد درباره آخرین وضعیت بازار مسکن گفت: عمق رکود بازار ملک در مهر و آبان بیشتر شده است. به همین دلیل تامین منابع مالی برای سازندگان و فعالان بازار مسکن سخت شده است. در حال حاضر بیشتر تقاضاها به سمت خانه های کوچک تر و قدیمی تر حرکت کرده است. به نظرم این روند تا پایان سال جاری تداوم خواهد داشت و تغییر چندانی در انتظار معاملات و قیمت ها در بازار مسکن نیست.

انتهای پیام