افزایش 231 درصدی درآمدهای نفتی ایران

فاطمه محمدی پور

طبق اطلاعات ارائه شده توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا تحریم های نفتی کارآمدی خود را برای ایران از دست داده و درآمدهای نفتی کشور امسال میلادی نسبت به سال 2020 ( سه سال گذشته) 231.25 درصد بیشتر شده و از 16 میلیارد دلار به 53 میلیارد دلار خواهد رسید.

به گزارش عصر اقتصاد، «آریل کوهن» در مقاله ای که در سایت تحلیلی نشنال اینترست مدعی تامین مالی ایران برای حزب الله، شبه نظامیان حوثی در یمن، حماس و جهاد اسلامی در غزه شده وبه استناد گزارش اخیر اداره اطلاعات انرژی (EIA) در مورد صادرات نفت ایران سیاست های تحریمی را شکست خورده اعلام کرده است.

شروع این مقاله از این جهت با تامین مالی این گروه ها آغاز شده تا بتواند توجه سیاستمداران غربی را به حساسیت موضوع افزایش درآمدهای ایران جلب کند زیرا در یک نگاه و دید وسیع تر نگران شکل گیری روابط عمیق در مثلث چین، روسیه و ایران است.

از سال 2020 درآمد ایران از صادرات نفت تقریباً چهار برابر شده و از 16 میلیارد دلار به 53 میلیارد دلار در سال 2023 رسیده است

واقعیت این است که تحریم های اوباما و بایدن علیه تهران شکست خورده است. در واقع همانطور که تحریم ها علیه کرملین به دلیل جنگ اوکراین نشان می دهد، تحریم ها به تنهایی نوشدارویی علیه کشورهای دیگر نیست. سیاست تجاری ایالات متحده آمریکا اغلب در جلوگیری از نقض آشکار تحریم ها شکست می خورد.

بر اساس گزارش اطلاعات انرژی آمریکا، از سال 2020 درآمد ایران از صادرات نفت تقریباً چهار برابر (3.7) شده و از 16 میلیارد دلار به 53 میلیارد دلار در سال 2023 رسیده است.

سه عامل این تغییر چشمگیر را توضیح می دهند: اجرای نه چندان سخت تحریم ها توسط دولت بایدن، افزایش قیمت جهانی نفت و تشنگی چین برای نفت که منجر به مشارکت نزدیک تر با ایران شد.

به گزارش عصر اقتصاد برخی نیز توانایی ایرانی ها در بازاریابی را با تخفیف های ویژه موثر می دانند. گفته میشود تخفیف های ایرانی ها برای شرکت های چینی قابل توجه بوده و برخی منابع مجموع ارقام تخفیف های سالانه را حدود 1 میلیارد دلار می دانند؛ با این حال آنچه رخ داده این است که دسترسی ایران به منابع ارزی بیشتر شده و تحریم ها عملا شکست خورده است.

طبق ادعای کوهن، بایدن به طور رسمی هیچ تحریم نفتی علیه ایران را لغو نکرده است، ایران نیز «رسما» نفتی به چین صادر نکرده است. تهران از مجموعه گسترده ای از شرکت های پوسته و تانکرهای ناشناس برای پنهان کردن منشاء ملی محموله نفتی خود استفاده می کند.

ناتوانی آمریکا در محاکمه ناقضان تحریم

در عین حال سایت تحلیلی نشنال اینترست ادعای بزرگی را کرده و مدعی شده است که چندین شرکت بیمه و لجستیک آمریکایی در واقع ترانزیت نفت ایران به چین را تسهیل کردند. با این حال، دولت بایدن نتوانسته است به طور مؤثری انبوه ناقضان تحریم ها را محاکمه کند. تحمل رویه های تجاری ایران، عملاً بازگشتی به رویکرد آشتی جویانه رئیس جمهور سابق یعنی باراک اوباما در قبال ایران است. در عین حال، تهران هر چه بیشتر به دستیابی به قابلیت های تسلیحات هسته ای نزدیک شده است.

حامیان توافق هسته ای 2015 ایران (برجام) پیش بینی هایی را ترسیم کردند که در آن ایران در ازای لغو تحریم ها، به بازرسی های تسلیحات هسته ای تسلیم شد. در سال 2018، دولت ترامپ تحریم ها را مجدداً اعمال کرد و باعث سقوط صادرات نفت خام ایران از 2033 بشکه در روز در سال 2018 به 675 بشکه در سال 2019 شد.

اگرچه ایالات متحده آمریکا نفوذ محدودی بر قیمت نفت دارد، اما افزایش قیمت ها به عنوان امتیازی خوب برای ایران عمل می کند و به ایران اجازه می دهد در مواجهه با شکست دولت بایدن در اجرای تحریم ها از نفتی که می فروشد، سود بیشتری ببرد

اکنون تشدید خصومت ها بین اسرائیل و ایران هرگونه نقطه مشترک باقی مانده بین ایالات متحده آمریکا و دولت ایران را از بین برده است. ما دیگر در دنیای 2015 زندگی نمی کنیم، اما برخی از سیاست گذاران آمریکایی خلاف این را وانمود می کنند. بنابراین، تحریم های موجود تا زمانی که واشنگتن اجرای آن را در اولویت قرار ندهد و منابع قابل توجهی را به آن اختصاص دهد، به طبع باقی خواهند ماند.

افزایش قیمت ها به نفع ایران است

البته ما نمی توانیم درآمدهای نفتی بیشتر ایران را به طور کامل به گردن سیاست های آمریکا بیندازیم. روندهای اقتصاد کلان نیز طی چند سال گذشته به نفع ایران بوده است. گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا افزایش شدید قیمت سالانه نفت خام ایران را از 29 دلار در هر بشکه در سال 2020 به دلیل همه گیری کووید-19 به 84 دلار در سال 2022 ثبت کرد. شوک های اقتصادی خارجی تا حد زیادی این تغییر را توضیح می دهند.

کاهش محدودیت های همه گیر باعث افزایش تقاضای انرژی شد و جنگ روسیه و اوکراین عرضه انرژی را کاهش داد. اگرچه ایالات متحده آمریکا نفوذ محدودی بر قیمت نفت دارد، اما افزایش قیمت ها به عنوان امتیازی خوب برای ایران عمل می کند و به ایران اجازه می دهد در مواجهه با شکست دولت بایدن در اجرای تحریم ها، از نفتی که می فروشد، سود بیشتری ببرد.

از لحاظ تاریخی ایران اکثرا نفت خود را به سوریه، ترکیه، ژاپن و کره جنوبی صادر می کرد. با این حال چین در پنج سال گذشته به عنوان مشتری ضروری صنعت نفت ایران ظاهر شده است. صادرات نفت ایران به چین از سال 2019 چهار برابر شده است؛ از 308 هزار بشکه در روز به 1.2 میلیون بشکه در سال 2023 رسیده است.

اشتیاق چین برای خرید مقدار زیادی نفت از ایران و روسیه، قطبی شدن ژئوپلیتیکی عمیق تر را نشان می دهد که ممکن است به یک آتش بازی جهانی منجر شود

صادرات ایران به مقاصد خارج از چین از 1.4 میلیون بشکه در روز در سال 2018 به تنها 148 هزار بشکه در سال 2023 کاهش یافته است که این امر در روند گسترده تر تمایل چین به دور زدن تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا و هماهنگی با ایران برای انجام این کار نهفته است. چین تا 89 درصد از صادرات نفت ایران را بسته به ماه خریداری می کند (که تقریباً 10 تا 12 درصد از کل واردات نفت خام این کشور در سال 2023 را تشکیل می دهد). ما دیگر نمی توانیم منافع ژئوپلیتیک چین را از منافع ایران جدا کنیم.

از سوی دیگر اشتیاق چین برای خرید مقدار زیادی نفت از ایران و روسیه، قطبی شدن ژئوپلیتیکی عمیق تر را نشان می دهد که ممکن است به یک آتش بازی جهانی منجر شود. در طی قرن بیستم، این سه کشور قدرتمند یکدیگر را دشمن می دانستند. اکنون آنها علیه آمریکا و متحدانش متحد شده اند.

برچسب ها اطلاعات انرژی آمریکا جهان درآمدهای نفتی ایران صادرات نفت