قهرمان «عایده» شمایلی از سبک زندگی مقاومت و حزب الله لبنان است

به گزارش ایکنا به نقل از سوره مهر؛ نشست نقد و بررسی کتاب «عایده» کاری از نشر «سوره مهر» عصر 13 آبان با حضور جمعی از اهالی کتاب در کافه سمیه حوزه هنری برگزار شد.

در این نشست محبوبه سادات رضوی نیا؛ نویسنده و محمد قاسمی پور؛ منتقد و مدرس ادبیات حضور داشتند.

رضوی نیا در ابتدای صحبت هایش با اشاره به این موضوع که سعی کرده مقدمه ای جامع و کامل برای «عایده» بنویسد، گفت: کتاب مسیر پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشت. زمانی که پیشنهاد نگارش کتاب به من رسید، مهمترین چالش من در اولین برخورد با این موضوع این بود که یک شهید 17 ساله چه ویژگی هایی باید داشته باشد که بتوانم درباره زندگی اش کتابی بنویسم.

وی ادامه داد: وقتی به لبنان سفرکردم و با مادر شهید صحبت کردم، این چالش تبدیل به یک آشنایی جامع شد و متوجه شدم عقبه ای که شهید علی اسماعیل دارد به خاطر مادر او است. خاص بودن و ویژگی های ممتازی که «علی» در سن 17 سالگی به آن رسیده بود در واقع راه هزار ساله ای بود که او یک شبه طی کرد.

در نگارش «عایده» با خودسانسوری مواجه نبودم

رضوی نیا در خصوص راوی کتاب، «عایده سرور»، بیان داشت: «عایده» برای من خاص است. او راوی خوبی است که در کلام شجاع است، از زیاده گویی پرهیز می کند و لب کلام را می گوید. این خصلت ها مرا در مسیر نوشتن بسیار کمک کرد.

رضوی نیا ادامه داد: هم زمان با روایتگری عایده که به زبان عربی بود من به زبان فارسی آنها را پیاده می کردم. بعد از اتمام مصاحبه ها، به تدوین کتاب و مصاحبه های تکمیلی پرداختم که هر مرحله سختی های خودش را داشت. ترجمه اولیه را به محمدجواد مهدی زاده سپردم اما ترجمه مصاحبه های تکمیلی را خودم انجام دادم.

نویسنده اثر افزود: خیلی علاقمند بودم که کتاب علاوه بر معرفی و شناخت شهدای حزب الله، مجموعه ای کامل از لبنان شناسی و معرفی سبک زندگی در لبنان هم باشد. این جزئیات همان جزئیاتی بود که من در 34 روز و در ضمن تعامل با عایده به آن رسیدم.

رضوی نیا درباره اینکه در فرآیند تهیه و تدوین کتاب مجبور به حذف یا سانسور مطلبی بوده است یا نه گفت: با سانسور ویژه ای مواجه نبودم فقط به دلایل امنیتی نام برخی افراد و یا مکان ها را تغییر دادم.
خاک، زمین و وطن؛ الویت قهرمان «عایده» است

در ادامه نویسنده کتاب «عایده» بیان داشت: عایده بارها گفته است زندگی من با جنگ های داخلی همراه بوده، من دوست داشتم با کسی ازدواج کنم که عضو حزب الله باشد و بدون شک فرزندانم را برای شهیدشدن تربیت می کنم. به نظر من عایده خود سبک زندگی است.

او با تاکید بر این موضوع که سعی کردم در کتاب به خاک، زمین و وطن بپردازم، اضافه کرد: عایده نماینده مام وطن است. عایده لبنان است که سرگذشت لبنان را در سرگذشت او می بینیم. راوی در جایی از کتاب می گوید من عاشق چیزهایی هستم که به زمین تعلق دارد. این جمله ممکن است به ظاهر ساده باشد اما پشت آن معنای عمیقی وجود دارد. این زمین به معنای وطن و خاک است. این تعابیر برای مجاهدانی که در راه نجات سرزمینشان می جنگند، ملموس تر است.

حزب الله قطعاً پیروز خواهد شد

در ادامه نشست رضوی نیا با برقراری تماس تصویری با «عایده سرور» امکان گفت و گوی او با حضار را فراهم کرد.

عایده در ابتدای صحبت هایش با قدردانی از برگزاری این نشست و توجه به شهدای لبنان گفت: من از حضور شما در این جلسه سپاسگزارم. شما کسانی هستید که با قلم تان راه مقاومت را ادامه می دهید و این جلسه هم در راستای همین کار است. مناطق جنوبی لبنان به صورت دائم بمباران و خانه ها با خاک یکسان می شود و از آنها به جز سنگ و آجر چیزی باقی نمی ماند. اما مسئله ما سنگ و آجر نیست. ما به زودی خانه های جدیدی می سازیم حتی بهتر از قبلی ها. حزب الله قطعاً پیروز خواهد شد و راه امام حسین(ع) را ادامه خواهیم داد.

سرنوشت کتاب مدیون ارتباط موثر نویسنده و راوی

سپس محمد قاسمی پور، منتقد و مدرس ادبیات شفاهی پیرامون ادبیات شفاهی و کارکرد آن گفت: این روزها روایتگری از تاریخ شفاهی سهل و ممتنع است چون هم کاری بسیار آسان است و هم کاری تخصصی است. اما امروز برای ثبت و ضبط خاطرات روایی باید تعهد و تخصص لازم را داشت و پویندگان این مسیر باید صبوری، حلم و علم لازم را داشته باشند. با توجه به شناختی که از رضوی نیا دارم می دانم که خیلی زود به حیطه ادبیات شفاهی پا نگذاشته است. چون در دهه گذشته زمینه کاری او رمان و داستان بوده و بعدا به ثبت و ضبط خاطرات شفاهی علاقمند شد.

قاسمی پور ادامه داد: یکی از اصول نگارش خاطرات شفاهی  ایجاد ارتباط موثر بین راوی و مصاحبه کننده است. من در ملاقاتی که با «عایده» داشتم متوجه شدم که این ارتباط موثر بین او رضوی نیا شکل گرفته است. با توجه به اینکه هم راوی خانم بود و هم مصاحبه کننده، زبان دانی مصاحبه کننده باب هم دلی را بیشتر فراهم کرد. ضمن این که از لحاظ دیدگاه ها و باورهای اندیشگان نویسنده و راوی فضای نزدیکی به هم دارند. زیارت های مشترک، عبادت های مشترک و صحبت های مشترک، مسافت جغرافیایی و تفاوت فرهنگی را بین نویسنده و راوی کاملا از بین برده است. همین انس و نزدیکی صاحب خاطره با نویسنده سرنوشت کتاب را تغییر داده است.

او افزود: از موضوعات دیگر به این نکته می توان اشاره کرد که جهان نگری راوی لبنانی با جهان گری ما ایرانی ها متفاوت است. در این کتاب ویژگی های فرهنگی لبنان را هم درک کردیم. در فرهنگ لبنان به واسطه سال ها سیطره اروپا به ویژه فرانسه نوعی صراحت و بی تعارفی وجود دارد که در فرهنگ ما وجود ندارد. در جایی از کتاب راوی بی پرده بیان می کند که مادرش حجاب نداشته و با داشتن حجاب هم مخالف بوده اما در عین حال او از عشقش به پدر و مادرش نیز صحبت می کند که این عشق و احترام در آموزه های دینی ما وجود دارد. یکی دیگر از ویژگی های کتاب، نگاه جامعی است که  به زندگی دارد.

انتهای پیام