بندهای بالادست 200میلیون مترمکعب آورد زاینده رود را کاهش داده است

احمدرضا لاهیجان زاده در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بازنگری در مطالعه نیاز آبی تالاب گاوخونی و رودخانه زاینده رود را از سال گذشته با همکاری دانشگاه صنعتی اصفهان آغاز کردیم، اظهار داشت: این طرح مطالعاتی هم اینک حدود 65 درصد پیشرفت دارد و پیش بینی می کنیم آن را تا پایان امسال به پایان برسانیم.

کارکرد بسیاری از بندهای احداث شده خارج از اهداف آبخیزداری است

وی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که در این طرح بر آن تمرکز شده پیرامون بندهایی است که طی سال های گذشته تحت عنوان آبخیزداری یا آبخوانداری و … انجام شده است در حالی که هم این مطالعه و هم مطالعاتی که شرکت آب منطقه ای اصفهان داشته نشان می دهد که کارکرد بسیاری از این بندهای احداث شده خارج از اهداف پروژه های آبخوان و آبخیزداری است.

مدیرکل محیط زیست اصفهان و سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیطزیست خاطرنشان کرد: بر اساس مطالعه ای که شرکت آب منطقه ای اصفهان فقط بر روی سرشاخه رودخانه زاینده رود انجام داده است بیش از 700 بند خاکی یا سازه ای بر روی شاخه های منتهی به زاینده رود و سد زاینده رود احداث شده است که عدد بسیار بالایی است و خیلی از اینها به هیچ وجه اهداف آبخیزداری را که تغذیه سفره های آب زیرزمینی یا جلوگیری از ورود رسوبات به دریاچه پشت سد است، پوشش نمی دهند و آنجا به محل تبخیر آب و ایجاد باغات تبدیل شده است.

وی اضافه کرد: بند احداث کردند و آب را ذخیره می کنند و در کنار آن با پمپ هایی آب را منتقل کرده و باغ ایجاد کردند و کشاورزی را در حوزه این بندها توسعه دادند.

بندهای بالادست سهم آبه تالاب گاوخونی را می بلعد

لاهیجان زاده افزود: براساس عددی که شرکت آب منطقه ای اعلام کرده است وجود این بندها در بالادست و پایین دست سد زاینده رود و در حوزه دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری حدود 200 میلیون مترمکعب آورد رودخانه زاینده رود را کاهش داده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان و سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه سهم آبه تالاب گاوخونی 176 میلیون مترمکعب در سال است، خاطرنشان کرد: 200 میلیون مترمکعب آب یعنی 40 میلیون مترمکعب بیش از سهم آب تالاب گاوخونی در بالادست زاینده رود یا تبخیر شده یا برای باغات و توسعه کشاورزی از طریق پمپ ها منتقل می شود.

لاهیجان زاده ابراز داشت: این مساله خاصِ اصفهان نیست و طی این 20 -25 سال گذشته تعداد بسیار زیادی از این بندها که کارکردی خارج از اهداف آبخیزداری دارند، در حوضه های مختلف کشور احداث شده است.

آبخیزداری در کشور نیازمند بازنگری جدی است

وی درخصوص موضع محیط زیست اصفهان درمورد طرح عملیات آبخیزداری سازمان منابع طبیعی در پارک ملی کلاه قاضی که سیلاب های سال گذشته از این منطقه به سمت تالاب گاوخونی جاری شد، تصریح کرد: اگر قرار است بند جدیدی در حوزه شهرضا و رودخانه شور یا رودخانه ایزدخواست در زیرشاخه های حوضه گاوخونی احداث شود تا زمانی که مطالعات دقیقی نباشد، باید ممانعت شود و اجازه ندهیم زیرا از همان سد ایزدخواست که سالیان قبل احداث شده متأسفانه یک آورد مناسبی را به سمت تالاب گاوخونی از دست دادیم و در حقیقت آن هم در جایگاه خود به درستی انجام نشده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان و سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب های کشور افزود: این بندها باید دارای دریچه هایی باشد و در زمانی که سفره های زیرزمینی به میزان آب مورد نیاز تغذیه شد، این دریچه ها را بازگشایی کنند تا مابقی آب به سمت پایین دست جاری شود.

لاهیجان زاده اظهار داشت: این موضوع در جلسات تهران در کارگروه سازگاری با کم آبی مطرح می شود که به سمت بازنگری جدی در بحث آبخیزداری برویم؛ البته هنوز افرادی هستند که اصرار زیادی بر آبخیزداری دارند و حتی در حال تنظیم لایحه ای در مجلس هستند که در کنار سایر وظایف سازمان منابع طبیعی آبخیزداری را لحاظ کنند اما مشروط بر اینکه اهداف واقعی آبخیزداری باشد قابل قبول است در حالی که آنچه اکنون اجرا می شود از اهداف واقعی آبخیزداری بسیار فاصله گرفته است.