مصونیت شاخص های بهداشتی توسعه پایدار در یزد از افزایش مهاجران تاکنون

توسعه شهرنشینی در بین انسان ها و افزایش مهاجرت در میان شهرها، بر توسعه شهری تأثیر بسیاری داشته است و شهرها به طور گسترده به نواحی اطراف خود کشیده شده اند؛ همین امر موجب شده تا اراضی مساعد و نامساعد شهری، مورد هجوم لجام گسیخته انسان ها و توسعه شهری قرار گیرند.

رشد جمعیت شهری در کشورهای توسعه یافته و تراز اول جهان، در طول زمان و در حال حاضر، نظمی نسبی یافته است ولی این امر در کشورهای در حال توسعه به علت مهاجرت های بی رویه تا به امروز، نظم و سامان چندانی نداشته است.

اگرچه مهاجرت به شهرها در آغاز، کاملاً طبیعی به نظر می آمد ولی بعد از گذشت چند دهه و بروز پیامدهای نامطلوب آن در توسعه شهرها، کاملاً غیرطبیعی تلقی شد که از جمله این پیامدهای نامطلوب آن می توان به نابرابری در توسعه شهری، شلوغی بیش از حد شهرها، نامناسب بودن وضعیت مسکن، افزایش جرم و جنایت، مسائل اجتماعی مختلف، کمبود خدمات بهداشتی و درمانی اشاره کرد.

این نابرابری های ناشی از مهاجرت ها و رشد ناهمگون و نامتعادل میان نواحی و مناطق به دلایل متعددی نظیر دلایل تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، دموگرافیک، جغرافیایی و سیاسی ایجاد می شود؛ بنابراین هدف از برنامه ریزی های منطقه ای یا توسعه اقتصادی، برقراری عدالت اجتماعی خواهد بود که در نهایت به توسعه پایدار می انجامد.

در همین راستا پیرامون خدمات بهداشتی و درمانی باید سیاستی اتخاذ شود تا خدمات مذکور برای برای همه مردم جامعه تأمین شود لذا برای رسیدن به توسعه عادلانه و متوازن در این مقوله، باید نیازهای بهداشتی و درمانی جامعه شناخته شود.

بر اساس موارد گفته شده، «طیبه السادات حسینی» دانشجوی دکترای دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با انجام پژوهشی، روند مهاجرت به استان یزد در طی سال های 1375، 1385، 1390 و 1395 و ارتباط این موضوع با شاخص های بهداشتی توسعه پایدار را مورد بررسی قرار داده است.

در این پژوهش که با استاد راهنمایی دکتر «سیده مهدیه نماینده» و استاد مشاوری دکتر «جام برسنگ» در سال جاری انجام شده است، با استفاده از روش تحلیلی در مورد مهاجران وارد شده به استان یزد در دوره 1375 تا 1395 مطالعه شده است.

در این مطالعه «مهاجر» فردی تعریف شده که در فاصله زمانی دو سرشماری، شهر یا آبادی محل سکونت خود را به شهر یا آبادی دیگر تغییر داده است و اهمیت این مطالبه از این حیث قابل تامل است که براسـاس یافته هـا در دوره ی مذکور، یزد رتبه سوم را در پذیرش مهاجران در کشور داشته است.

طبق بررسی های صورت گرفته در این مطالعه، تعداد کل مهاجرین وارد شده به استان طی این مدت 807 هزار و 978 نفر شامل 455 هزار و 913 نفر مرد و 352 هزار و 65 نفر زن بوده است.

با ذکر این توضیح که 656 هزار و 337 نفر از مهاجرین این دوره، شهری و 151 هزار و 641 نفر روستایی بودند، بیشترین تعداد مهاجر در رده سنی 20 تا 24 سال و کمترین تعداد مهاجر مربوط به رده سنی 65 سال به بالا بوده است.

نتایج نشان داد که روند ورود مهاجرین به استان یزد بر حسب جنسیت، مبدا سکونت و سن آنها در طی این 20 سال دارای اختلاف معنادار آماری بوده است به نحوی که هفت درصد از مهاجرین در سن 20 تا 29 سال اقدام به مهاجرت کرده اند و این نشان می دهد عموماً جهت ارتقا شرایط اقتصادی مهاجرت کرده اند.

هرچند نتایج حکایت از افزایش رو به رشد مهاجرت بانوان به شهر یزد در سال های اخیر دارد ولی در این بررسی، ارتباط مثبتی بین میزان مهاجرت و مرگ شیرخواران و شاخص های میزان مرگ و میر مادران در اثر بارداری و زایمان، درصد پوشش واکسیناسیون کودکان زیر یک سال و درصد آب آشامیدنی مطلوب خانوار مشاهده نشد.

البته وضعیت مرگ و میر خام در استان نیز در طول این دوره زمانی تغییراتی داشته، ضمن این که بیشترین میزان تولد خام نیز در سال 1395 ثبت شده است.

نکته حائز اهمیت این که بین شاخص های توسعه پایدار و روند مهاجرت رابطه آماری معنی داری مشاهده نشد و خوشبختانه با وجود افزیش مهاجرت، اثرات زیان باری بر شاخص های بهداشتی توسعه پایدار ایجاد نشده است.

نتایج این مطالعه نشان می دهد؛ از لحاظ رتبه بندی شهرستان یزد در رتبه اول مهاجرت ها و بعد از آن اردکان، میبد، تفت و مهریز در رتبه های بعدی قرار دارند.

همچنین در مجموع عمده دلیل مهاجرت ها به یزد، اقتصادی بوده و مهاجرت روستاییان از شهرنشینان در تمام دوره های بررسی شده کمتر بوده است.

به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان می دهند که شرایط اقتصادی و اجتماعی می تواند تأثیر زیادی بر روند مهاجرت به شهر یزد داشته باشد لذا نیاز به برنامه ریزی و سیاست گذاری مناسب در این زمینه وجود دارد.

انتهای پیام