استفاده از هوش مصنوعی برای رصد و پایش مساحت جنگل های کرمانشاه

دکتر هوشمند صفری روز جمعه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا افزود: استفاده از پهپاد فتوگرامتری یکی از شیوه های نوینی است که با استفاده از آن می توان علاوه بر رصد شرایط، مشخصات و وسعت، میزان ترسیب کربن کل جنگل های استان را نیز اندازه گیری کرد.

پهپاد فتوگرامتری سامانه ای است که متخصصان نقشه برداری و فتوگرامتری با استفاده از آن و نیز با بهره گیری از نرم افزار و سخت افزارهایی، عمل تصویربرداری هوایی و تبدیل تصویر به نقشه را انجام می دهند.

رییس بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه اضافه کرد: با استفاده از پهپاد و سنجش از دور و عکس های هوایی می توان ساختار توده های جنگلی استان را پایش کرده و بعد از آن با استفاده از روابط آلومتری درختان و گیاهان میزان ترسیب کربن آنها را اندازه گیری کرد تا میزان ترسیب کربن رویه زمینی سطح جنگل ها را مورد سنجش قرار داد.

دکتر صفری با بیان اینکه اجرای طرح اندازه گیری سطح جنگل های و مراتع استان نه تنها برای جنگل ها و مراتع بلکه برای بخش کشاورزی هم بسیار اهمیت دارد گفت: در این روش مساحت جنگل ها و مراتع با استفاده از سیستم های ماهواره ای و پهپاد اندازه گیری می شود و سپس به صورت دقیق و با استفاده از علم روز که یکی از آنها هوش مصنوعی است می توان آن را به صورت سالیانه رصد کرد.

رصد میزان تخریب جنگل یکی از نیازهای مهم اراضی جنگلی استان

وی تاکید کرد: یکی از مهمترین و بیشترین نیاز جنگل های زاگرس در حال حاضر رصد میزان تخریب آنها، مکان های تخریب و علت های تخریب است که اجرای این طرح می تواند این اطلاعات را در اختیار تصمیم گیران و متولیان این حوزه قرار داد.

دکتر صفری افزود: این مرکز در این راستا همچنین طرح دیگری را نیز در دست تهیه دارد که با توجه به آتش سوزی های گسترده ای که در اراضی جنگلی استان وجود دارد، مکان یابی مناسب برای احداث سایت های اطفای حریق در جنگل ها است که با استفاده از لایه بندی های متفاوت و هوش مصنوعی و سیستم هایی که امروزه در دنیا انجام می شود می توان با در نظر گرفتن مکان هایی همچون رودخانه ها، تالاب ها و حتی مراکز امدادی تهیه و اجرا شود.

وی همچنین با اشاره به اجرای یک طرح تحقیقاتی با هدف اندازه گیری و برآورد میزان ترسیب کربن در اراضی جنگلی استان به عنوان یکی از نیازهای پایه برای مطالعه نقش و توان جنگل ها در این پدیده یادآور شد: اطلاعاتی که از ترسیب کربن وجود دارد که به میزان 101 تن در هکتار در جنگل های تیپیک استان است ولی این آمار چون براساس قطعه نمونه است دقیق نبوده و لازم است کل توده جنگلی زاگرس را در استان اندازه گیری کرد.

اطلاعات کامل و جامعی از جنگل های استان در دست نیست

دکتر صفری ادامه داد: اهمیت سنجش میزان کربن در جنگل های استان مشخص می کند که وجود جنگل ها چقدر حیاتی بوده و اگر پس از آن میزان تخریب را داشته باشیم چقدر در زمینه ترسیب کربن عقب روی و برعکس اگر احیا داشته باشیم چه میزان افزایش ترسیب خواهیم داشت.

ترسیب کربن به روند ذخیره کربن موجود در هوا در خاک و گیاهان گفته می شود، این روند با جذب دی اکسید کربن توسط کاشت گیاهان و ذخیره کربن از هوا باعث می شود که از میزان کربن که گازی گلخانه ای است کاسته شده و به بهبود کیفیت هوا کمک می کند، هدف نهایی اجرای طرح اندازه گیری ترسیب کربن، نشان دادن اهمیت جنگلها در کاهش آثار سوء پدیده گرم شدن زمین است.

وی یادآور شد: در حال حاضر اطلاعات کامل و جامعی از جنگل های استان در دست نیست و اطلاعات پراکنده ای نیز که وجود دارد براساس آمار سال های گذشته است یا اطلاعاتی هست که به صورت دقیق اندازه گیری نشده است.

دکتر صفری با بیان اینکه نیاز است برای خرید و تهیه یکدستگاه پهپاد، دستگاه های اجرایی مرتبط این مرکز را یاری رسانند افزود: چون هزینه اجاره این نوع پهپاد بالاست خریداری آن بسیار مقرون به صرفه بوده و می تواند علاوه بر جنگل ها در زمینه کشاورزی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

وی اضافه کرد: در حال حاضر بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع این مرکز در استان طرح هایی دیگری همچون ارزیابی شاخص های خشکسالی در پایش تغییرات سطح جنگل های زاگرس کرمانشاه، پایش تغییرات سطح آب تالاب ها با استفاده از داده های ماهواره ای، قابلیت پهپاد فتوگرامتری در تشخیص تنش های گیاهی جنگل ها، نقش عوامل اقلیمی در بروز آتش سوزی جنگل ها و مدل سازی و پیش بینی خطر آتش سوزی در منطقه زاگرس و راهکارهای آن را نیز در دست تهیه دارد.

به گزارش ایرنا، جنگل های زاگرس با گستردگی در 9 استان کشور و 6 میلیون هکتار مساحت 40 درصد جنگل های ایران را تشکیل می دهد که حدود 70 درصد تیپ گونه های آن را بلوط شامل می شود؛ این پهنه جنگلی به دلیل آن که وسیع ترین و اصلی ترین رویشگاه گونه های مختلف بلوط ایران محسوب می شود از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

جنگل های بلوط منطقه زاگرس از منتهی الیه شمال غربی ایران در استان آذربایجان غربی آغاز و سپس استان های کرمانشاه، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خوزستان و لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و فارس را طی می کند که در بین 11 استان واقع در ناحیه رویشی زاگرس، استان های فارس، لرستان و خوزستان مقام های اول تا سوم را از نظر وسعت رویشگاه های جنگلی و درختی به خود اختصاص داده اند.

جدای از آتش سوزی که بلای جان درختان زاگرس شده است، یکی از مهمترین دلایل زوال درختان جنگلی را می توان عامل خشکسالی عنوان کرد به طوری که براساس اعلام یکی از مسوولان سازمان منابع طبیعی حدود 45 درصد پوشش درختی زاگرس براثر خشکسالی دچار زوال شده است.