زادروز محمود استادمحمد و حقایقی درباره شریعتی و بختیار

به گزارش ایسنا، امروز، سوم آبان ماه زادروز هنرمندی است که کار هنر را جولانگاه اندیشه می دانست و گرچه زیبایی را خوب می دید و می پسندید اما همواره می کوشید تا تفکر خود را آراسته به مخاطب منتقل کند.

محمود استادمحمد، نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر کشورمان در محله ای حول و حوش میدان اعدام زاده شده بود و در کودکی و نوجوانی چه بسیار تلخی ها و بی رحمی ها که ندیده بود. پس هیچ دور نبود که گاه زبانش به خشونت کشیده شود و با این همه او که گل ها و گیاهان در چشمانش، خواستنی ترین موجودات زمین بودند، بخشی از زیباترین نمایشنامه ها و ترانه های سرزمین ما را نگاشته است.

ترانه های عاشقانه اش که برخی از آنها بر زبان بخش بزرگی از مردم جاری شده اند، به خوبی گواه این هستند که او چه سان اهل عشق ورزی بود اما درباره مسائل اجتماعی هم به همان اندازه حساسیت داشت و این چنین بود که دهه 80 که بعد از مدتی گوشه نشینی دوباره برای کار تئاتر شور و شوق پیدا کرده بود، در جمع جوانان تئاتری در نشست نمایشنامه خوانی «عصری با نمایش» در باب اهمیت نمایشنامه نویسی گفته بود: «از نخستین چیزهایی که شاپور بختیار در سازمان امنیت آن زمان منهدم کرد، نمایشنامه نویسی بود. زیرا او به خوبی متوجه تاثیرگذاری تئاتر شده بود. نمایشنامه هایی مثل آثار «حالتی» موجب برانگیختگی احزاب سیاسی می شدند و این چنین بود که تماشاگران از شهرهای گوناگون برای دیدن تئاتر به تهران می آمدند.»

جزو نویسندگانی بود که تئاتر را در زرورق نمی پچید و اگر از مردمان یا طبقه ای سخن می گفت قطعا همه مناسبات زیستی آنان را در نظر می گرفت و این چنین بود که درباره تئاترهای قهوه خانه ای که بعد از انقلاب در دوره ای مرسوم شده بود، چنین می گفت: «آنچه که به عنوان زبان و تئاتر قهوه خانه در دهه 50 باب شد، امروز به طور کلی منحرف شده و تنها جنبه های ظاهری آن گرفته شده است که به شکل مضحکه مانند اجرا می شود. آن فرهنگ گفتاری متعلق به آن زمان بود اما امروز این زبان، تزریقی است. در نمایشنامه های قهوه خانه ای، طبقه هایی نمایش داده می شدند از نسل عیاران، سرکشان و مخالفان که فرهنگ خاصی در خدمت مردم داشته اند اما هنرمندان ما امروزه بدون در نظر گرفتن این موارد، تنها برای جذب تماشاگر و خنداندن او به نمایش صحنه های بشکن زدن و ... اکتفا می کنند و جنبه های رئالیزم زندگی مردم جنوب شهر تهران را نادیده می گیرند و تئاتر لاتی امروز ناامیدکننده است.»

و درباره نمایشنامه ماندگارش «آسید کاظم» نیز می گفت: «من این نمایشنامه را ننوشته ام که تنها جنبه های لاتی اش را تقلید کنند. آسید کاظم در این نمایشنامه، به عنوان یک ناجی مطرح می شود که در سرنوشت مردم محله اش دخالت دارد و به نوعی همان مساله «انتظار» در نمایشنامه «در انتظار گودو» را مطرح می کند. در آن زمان دکتر شریعتی یکی از تاییدکنندگان این نمایش بود.

و غمگین بود که نمایشنامه های درخشان کشورمان جایی برای ثبت و نگهداری ندارند: «آسید کاظم» را خود من از کهنه فروش ها خریده ام اما هیچ سازمانی نیست که به خاطر حفظ تاریخ تئاتر هم که شده، بگوید این نمایشنامه چه شد.»

محمود استادمحمد اگر بود، امروز 74 ساله می شد. اما حالا 11 سال است که برای همیشه با تئاتر، گل ها، جوانان دوستدارش و همه عشق ها و دلبستگی هایش خداحافظی کرده است. در این هنگامه غریب که «تولید تئاتر» جای «خلق هنری» را گرفته، شاید او که عشق به تئاتر در رگ و خونش جاری بود، در جهانی دیگر آرام تر خفته باشد.

انتهای پیام