گزارش|راهکار دانشگاه ها در برابر چالش های بازار کار چیست؟

خبرگزاری تسنیم -زینب امیدی: تطابق برنامه های آموزشی دانشگاه ها با نیازهای بازار کار به ویژه در ایران، یکی از چالش های اصلی در نظام آموزشی کشور به شمار می رود. با توجه به تحولات سریع اقتصادی و اجتماعی، اهمیت این موضوع بیش از پیش احساس می شود.

آینده نگری: دانشگاه های ایران در برابر چالش های بازار کار

در سال های اخیر، بازار کار ایران با مشکلات متعددی روبه رو بوده است. طبق آمارها، نرخ بیکاری در بین فارغ التحصیلان دانشگاهی به طور قابل توجهی بالاست. بسیاری از کارفرمایان از عدم تطابق مهارت های فارغ التحصیلان با نیازهای واقعی بازار کار شکایت دارند. این وضعیت نه تنها به بیکاری جوانان دامن می زند، بلکه موجب نارضایتی کارفرمایان نیز شده است.

ورود 50 هزار دانش آموخته آموزش دیده به بازار کار کشور

در سال اخیر نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی 11.8 درصد بوده است. اگرچه این نرخ در مقایسه با سال 1401 کاهش یافته، اما همچنان بالاتر از نرخ بیکاری کل کشور (8.1 درصد) است. در تابستان امسال نیز، سهم فارغ التحصیلان از بیکاران کشور به 43.9 درصد رسیده است که نشان دهنده یک افزایش نسبت به دوره گذشته است.

​​​این ارقام نشان دهنده وجود چالش های جدی در تطابق برنامه های آموزشی با نیازهای بازار کار و توانایی فارغ التحصیلان در پیدا کردن شغل مناسب است. همکاری بیشتر در تدوین و اصلاح برنامه های آموزشی و تقویت مهارت های عملی به عنوان راهکارهایی پیشنهادی برای کاهش این نرخ ها محسوب می شوند که باید بیش از پیش به آنها توجه شود.

تنوع و تغییرات سریع نیازهای بازار کار یکی از عواملی است که دانشگاه ها را به وادار به بروزرسانی مباحث آموزشی و درسی خود می کند. با توجه به پیشرفت های فناوری، نیازهای بازار کار به مهارت های جدید و تخصصی به طور مداوم در حال تغییر است و بسیاری از برنامه های آموزشی نتوانسته اند خود را با این تغییرات تطبیق دهند.

همگام با تحولات بازار: شناخت نیازهای نوظهور

یکی از دلایل اصلی عدم تطابق، کمبود ارتباط و همکاری بین دانشگاه ها و صنایع است که البته در دو سه سال اخیر تعدادی از دانشگاه ها با عقد قراردادهای مختلف و ارتباط گیری صحیح با صنعت کشور این روند را تا حدودی تغییر داده اند. اما به طور کلی در سایر دانشگاه هایی که خصوصا در حوزه صنعت رشته و دانشجو ندارند؛ برنامه های آموزشی غالباً بدون مشورت با کارفرمایان تدوین می شوند و این موضوع به ایجاد شکاف بین آنچه که دانشجویان می آموزند و آنچه که در بازار کار مورد نیاز است، منجر می شود.

فارغ التحصیلان دانشگاهی به طور معمول در حوزه های نظری آموزش دیده اند و مهارت های عملی و تجربی کافی ندارند. این نقص در بسیاری از موارد موجب می شود که آن ها نتوانند به راحتی در محیط کار مشغول به فعالیت شوند. چرا که نظام آموزشی در ایران معمولاً بر روی محتوای نظری و حفظی تأکید دارد و این امر باعث می شود که دانشجویان مهارت های عملی و تفکر انتقادی را کمتر فرا بگیرند.

بسیاری از دانشگاه ها به طور منظم برنامه های خود را به روزرسانی نمی کنند و این موضوع باعث می شود که محتوای آموزشی قدیمی و غیرمرتبط با نیازهای جدید بازار باقی بماند. همچنین عدم وجود نهادهای واسط بین دانشگاه و صنعت که بتوانند ارتباطات موثری برقرار کنند، یکی دیگر از دلایل اصلی است. در حقیقت در جامعه ای که به مدرک تحصیلی بیشتر از مهارت های عملی توجه می شود، دانشجویان برای دریافت مدرک تلاش می کنند و نه برای کسب مهارت های کاربردی.

راهکار چیست؟ مسیرهای نوین همگرایی صنعت و دانشگاه

ایجاد همکاری های نزدیک تر با صنایع: دانشگاه ها باید با صنایع و شرکت ها همکاری کنند تا نیازهای واقعی بازار را شناسایی و برنامه های آموزشی را بر اساس آن تنظیم کنند.

برگزاری کارآموزی های عملی: دانشجویان باید در حین تحصیل فرصت های کارآموزی و تجربه عملی را داشته باشند. این تجربه ها می توانند به آن ها کمک کنند تا با مهارت های مورد نیاز در بازار کار آشنا شوند.

بازنگری و به روزرسانی برنامه های درسی: دانشگاه ها باید به طور مستمر برنامه های درسی خود را بازنگری کرده و آن ها را با نیازهای بازار کار تطبیق دهند.

توسعه مهارت های نرم: توجه به مهارت های نرم مانند ارتباطات، کار تیمی و تفکر انتقادی در برنامه های آموزشی ضروری است.

توسعه دوره های آموزشی متمرکز بر مهارت: دانشگاه ها می توانند دوره های کوتاه مدت و تخصصی برای مهارت های خاص صنعت طراحی کنند.

اجرای طرح آباد و آموزش دانش آموختگان برای اشتغال

حسین بلندی رئیس دانشگاه علمی کاربردی در همین راستا از اجرای طرح آباد برای دانش آموختگان بیکار  به خبرنگار تسنیم خبر داد و گفت: طرحی را تحت عنوان "آباد" یعنی آموزش برای اشتغال دانش آموختگان را تهیه و در هیئت دولت تصویب کردیم. امسال مکلف هستیم 50 هزار نفر از دانش آموختگان دانشگاه های دیگر را آموزش داده و وارد بازار کار کنیم. تعداد دانش آموختگان بیکار هر شهر را با همکاری استانداری های آنها درآوردیم و 50 درصد استانداری ها الان دبیرخانه طرح  آباد را تشکیل داده اند و همه تلاشم برای اجرای این طرح درسال تحصیلی جدید است.

بلندی اظهار داشت: قرار است دانش آموختگان با گذراندن یک دوره دو سه ماهه و کسب گواهی صلاحیت حرفه ای آماده ورود به بازار کار شوند. کسانی هم که در این دوره ها به دانش آموختگان آموزش می دهند برد مالی خوبی می کنند.

در آخر...

تطابق برنامه های آموزشی با نیازهای بازار کار یک ضرورت است که می تواند به کاهش نرخ بیکاری و افزایش اشتغال فارغ التحصیلان کمک کند. با انجام اصلاحات در سیستم آموزشی و ایجاد ارتباطات مؤثر بین دانشگاه ها و صنایع، می توان به بهبود وضعیت اشتغال جوانان و رضایت کارفرمایان دست یافت. این موضوع نیازمند همکاری همه ذینفعان، از جمله دولت، دانشگاه ها و صنایع است.

انتهای پیام/