دانشگاه ها نیاز به تحول دارند

به گزارش ایکنا از فارس، حجت الاسلام والمسلمین علی ذوعلم، رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی عصر پنج شنبه، 26 مهرماه در سلسله نشست های «جهاد تبیین» که در حرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) برگزار شد، گفت: در بحث «ولایت فقیه»، یکی از سرفصل ها بحث دستاوردها، نتایج و آثار تحقق ولایت فقیه در کشور ما است.

وی افزود: در طول این 45 سال، کشور ما در ذیل نظام مبتنی بر ولایت فقیه اداره می شود و این نظریه مهجور، در متن اسلام اقامه شد و حضرت امام(ره) با تکیه بر همین دیدگاه و نظریه، انقلاب را پیش بردند و موفقیت هایی که ما در طول این 45 سال داشتیم بدون تردید یک بخش مهمی از آن و یا بلکه همه بخش های آن مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از همین نظام ولایی است. ما مفتخریم که تنها کشور و جامعه ای هستیم که نظام سیاسی ما نظام ولایی است، نه نظام استبدادی، حزبی یا دموکرات غربی؛ بلکه یک نظام ولایی یا همان مردم سالار دینی است که آثار و برکات آن در جامعه مشهود می باشد که گاهی از آن غفلت داریم.

رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی گفت: در خصوص دستاوردهای ولایت فقیه، شاید بتوان 7 الی 8 سرفصل را مطرح کرد که بعضی از آ ن ها آشکار است و بعضی از آن ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ یکی از آن ها دستاورد امنیتی، نظامی و بعد استقلال کشور است که رهبری انقلاب به عنوان فرماندهی کل قوا در آنجا نقش ایفا می کنند و همه به آن اذعان دارند که امروز اگر تدابیر، برنامه ریزی و آینده نگری رهبر معظم انقلاب(دام ظله) نبود، ما صحنه را باخته بودیم و خبری از ایران، ایرانی، انقلاب و نظام مردمی اصلاً وجود نداشت.

وی با بیان اینکه بعدُ بعدی در خصوص دستاوردهای ولایت فقیه، بُعد مدیریتی و سیاسی است، گفت: اگر واقعاً مدیریت سیاسی رهبری در طول این 45 سال بعد از انقلاب نبود، چه در دوران امام(ره) که مسائل بسیار پیچیده تر و سخت تر بوده و چه در دوران 35 ساله رهبری رهبر معظم انقلاب، واقعاً کشور دچار بحران و بن بست های زیادی می شد. در مباحث انتخابات، رقابت جناحی یا آنجا که دولت یا بخش ها کم می آوردند، مدیریت سیاسی رهبری راهگشا بوده؛ ما در بعضی از کشورهای همسایه زیاد مشاهده کردیم که به خاطر فقدان چنین عنصری دچار زیان، ضرر و خسران شدند.

ذوعلم گفت: سومین مورد، بُعد فقهی و تحول در اجتهاد فقهی است که حضرت آقا به عنوان یک فقیه جامع شرایط ناظر بر مسائل روز کشور، واجد این ویژگی و آن اجتهاد عمیقی که حضرت امام(ره) مطرح می کردند، هستند. اجتهاد پویا، سنتی و راهگشای ایشان که در مباحث فقهی، بحث های خیلی عمیقی را مطرح کردند، همچنین در بحث های قصاص، موسیقی و هنر و در سایر بحث ها، که این دستاورد را حوزه های علمیه خوب متوجه هستند؛ اگرچه آثار فقهی رهبر معظم انقلاب(دام ظله) با تاخیر منتشر شده است، ولو آن تعدادی که منتشر شده است برای فضلا و محققین حوزوی، بسیار دستاوردهای بلندی داشته است.

دستاوردهای ولایت فقیه، فکری است

وی، بُعد چهارم در خصوص دستاوردهای ولایت فقیه را دستاوردهای فکری دانست و گفت: واقعا رهبر معظم انقلاب(دام ظله) صرف نظر از بُعد مرجعیت، فرماندهی کل قوا و رهبری سیاسی، یک متفکر اصیل انقلاب اسلامی هستند و بسیاری به آن اذعان کرده اند. یکی از نکاتی که شهید بزرگوار مرحوم آیت الله سید حسن نصرالله مطرح می کردند همین بود که ما در سطح جهان اسلام امروز متفکری در سطح رهبر معظم انقلاب نداریم. با اینکه سید مقاومت، جهان عرب و متفکران جهان عرب و اسلام را خوب می شناختند اما ایشان به صراحت بیان می کردند که ما امروز متفکری در سطح مقام معظم رهبری نداریم که مباحث امروز، مبانی اسلامی و نیازهای امت را با یکدیگر ببیند و راهگشایی کند. مباحثی که رهبر معظم انقلاب در باب جایگاه زن در نگاه اسلام مطرح کردند یک دامنه بسیار وسیعی است که دست ما را پر و منطق ما را تقویت می کند و منطقه غرب و شرق را زیر سوال می برد؛ یا اندیشه ایشان در باب پیشرفت و تمدن اسلامی که این ها بحث های بسیار مهمی است.

معاون موسسه پژوهشی حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری(مدظله العالی) گفت: یک بعد، تربیتی و اخلاقی است که شاهد آن هستیم که در مواجهه رهبر معظم انقلاب با گروه های مختلف دانشجویان، بانوان و مسئولان نکات اخلاقی ایشان را مشاهده می کنیم که عمدتاً به خاطر اینکه ایشان در عمل، به یک خودسازی بسیار عمیق دست پیدا کرده اند و واقعاً در یک فرایند مستمر و رو به جلو پیش می روند؛ چقدر نکات اخلاقی ایشان سازنده و پیش برنده است. ایشان در اول درس خارجشان زمانی که برگزار می شد یک روایت اخلاقی را بیان می کردند و در مورد آن توضیح می دادند و آن توضیحات با اینکه کوتاه، ساده و روان بود ولی بسیار نکات عملی در آن موجود بود. اخیرا خوشبختانه چند جلد از این مباحث اخلاقی مقام معظم رهبری(دام ظله)، این مربی تربیت، اخلاق و معنویت منتشر شده است و چقدر برای ما مفید و اثرگذار است.

وی اظهار کرد: یک بُعد مهم دیگر دستاورد ولایت فقیه در کشور ما حراست از دین، دینداری و متدینین است که ما هم گاهی از آن غافل هستیم. در دوره های قبل از انقلاب چقدر که فرقه سازی ها صورت می گرفت، چقدر نحله های انحرافی شکل می گرفت ولی به برکت همان بعد فکری و عمق اندیشه ای و نگاه قرآنی و آن خودسازی عمیق اخلاقی و آن نگاه اجتهادی، جهادی و مبارزاتی، رهبر معظم انقلاب مرزهای اسلام ناب را حراست کردند.

ذوعلم ادامه داد: گاهی یک شبهه در جامعه شکل می گرفته که ایشان با یک جمله و اشاره ای آن شبهه را می زدودند، گاهی یک جریان انحرافی در حال شکل گیری بود، که ایشان آن را تبیین و روشنگری کردند و آن ها به محاق رفتند و منزوی شدند. امروز دینداری جامعه ما در سطوح مختلف، عمدتاً بر نگاه اسلام ناب محمدی(ص) تکیه دارد که امام (ره) این نگاه را احیا کردند و بعد از امام(ره) این نگاه، تفسیر، تعمیق و امتداد پیدا کرد. اگر در گوش و کنار کسانی هم هستند که بحث هایی در باب اسلام غیر سیاسی، فردگرا و  لیبرالی دارند، این ها نمی توانند جا باز کنند چون که منطق تقویت شده است.

رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی گفت: یک بُعد مهم دیگر از دستاوردهای ولایت فقیه، بعد تمدنی در امت اسلامی است که این دستاورد بسیار عظیم است. امروز حقیقتاً رهبر معظم انقلاب(دام ظله) در بخش های از جهان اسلام و بین بخش های زیادی از مسلمانانی که در غیر از جهان اسلام زندگی می کنند یک مرجعیت فکری و فقهی دارند که در طول تاریخ گذشته شیعه واقعاً بی نظیر است. اینکه در کشورهایی که مذهب رسمی آن ها اهل سنت است ولی رهبر معظم انقلاب به عنوان یک مرجع و نقطه قله پیشبرنده وحدت اسلامی و دمنده روح وحدت، همگرایی و تدین در امت اسلامی تلقی و شناخته می شوند، قطعاً بی نظیر است. اینکه عظمت و عزت اسلام فراتر از مذاهب مختلف و مرزبندی شیعه و سنی و نماد و نمود آن در بین امت اسلامی، در این شخص بزرگوار و عظیم الشأن متبلور شده است، این هم یکی دیگر از دستاوردهای مهم است.

وی ادامه داد: همه، دوست و دشمن می دانند که خود وجود، استمرار و ثبات جمهوری اسلامی، اقتدار و استقلال این نظام، حتی اگر این نظام هیچ کمک مادی و تسهیلاتی به جبهه مقاومت نکند، امروز به خصوص این جبهه پشتش به اینجا گرم است. یک اشاره، پیام رهبر معظم انقلاب و یک دلگرمی ایشان این جبهه را تقویت می کند. همه این ابعاد، قطعاً موجب می شود که هر گروهی از مخالفین، معاندین، دشمنان ایران و اسلام، دشمنان تشیع و دشمنان هویت ملی ما هر کدام به حیثی با رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی) معارضه داشته باشند و تلاش کنند که در اعتقادات امت اسلام نسبت به ایشان خللی ایجاد کنند. که البته تاکنون هرچه بیشتر تلاش کردند بیشتر شکست خورده اند.

معاون موسسه پژوهشی حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری(مدظله العالی) گفت: آن مقدار هجمه ای که در فضای رسانه ای و تبلیغاتی دشمنان علیه آیت الله العظمی امام خامنه ای(دام ظله) وجود دارد در طول تاریخ  علیه هیچ شخصیتی از شخصیت های جهان این هجمه وجود نداشته است. بالاخره طبیعی است که وقتی یک شخصیتی برجسته می شود و دارای اثرگذاری در مقابله با طمع، حرص، زیاده طلبی و سلطه گری جبهه استکبار می شود  بیشتر مورد تعرض قرار می گیرد و این بسیار روشن است.

وی اضافه کرد: امروز علیه رهبر معظم انقلاب خیلی تلاش می شود، شبهات بسیار دم دستی، بی منطق و تحریف، اشتباه گویی، واژگون نمایی صورت می گیرد که البته جهاد تبیین در مقابل همین واژگون نمایی ها است؛  هر حیث از این تاثیرگذاری رهبر معظم را که مشاهده می کنید، می دانید که چقدر این هجمه ها زیاد است و طبیعی هم است.

ذوعلم ادامه داد: این اخلاص، دغدغه مندی صادقانه، مجاهدات عمیق و عقلانیت بسیار دوراندیشانه در رهبر معظم انقلاب و در جهت نصرت اسلام، احیای حق و پیشبرد آرمان های اسلامی است. حتماً خدای متعال با وسایل مختلف ایشان را یاری می کنند. فضای دو سال پیش را که فراموش نکرده ایم در آن زمان هیچکس حدس نمی زد که امروز عظمت انقلاب، عظمت و مقبولیت رهبری در جامعه اینقدر تغییر کرده و افزایش یافته باشد. علی رغم همه خباثت و رذالت هایی که دشمنان نشان دادند و عده ای را هم مزدور خودشان کردند و آن ها هم ناآگاهانه یا آگاهانه در مسیر آنها حرکت کردند، امروز چقدر این وضعیت تغییر کرده است. این دستاورد ولایت فقیه در ذیل آن دستاوردهای فکری است.

صدور بیانیه گام دوم؛ نقطه برجسته آثار ولی فقیه زمان

رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی گفت: به نظر می رسد که صدور بیانیه گام دوم، یک نقطه بسیار برجسته ای است در دستاوردها و آثاری که ولی فقیه زمان ما ارائه کرده اند. یعنی یک فکر منسجم، یک منطق روشن درباره انقلاب اسلامی، یک چتر فراگیر گفتمانی و نگاه جذب حداکثری، یک بازخوانی دقیق از انقلاب که مانع تحریف گفتمانی انقلاب شود و ارائه یک مسیر روشن که همه می توانند در آن مسیر مشارکت داشته باشند، نه فقط یک جوان دغدغه مند، موحد، مومن و انقلابی بلکه یک جوانی که فقط تعهدی به کشور خودش داشته باشد و دلسوز جامعه خودش باشد. یک متخصص، کارآفرین، سرمایه گذار مدیر، فن آور و هر کسی که در این کشور گسترده با همه تنوع قومی، مذهبی و جغرافیایی که دارد، کشوری بسیارغنی و عظیم، هر فردی در هر گوشه ای از این کشور در نقشه پیشرفت  کشور که در بیانیه گام دوم انقلاب ترسیم شده است جای خود را می تواند پیدا کند و نقش خود را ایفا کند. یعنی این بیانیه گام دوم آن مرزهای توهمی جناحی یا فرقه ای و جغرافیایی را برداشته است و فراتر از کشور ما، برای امت اسلام دلالت های بسیار آشکار دارد که آنها را هدایت می کند، آن هم در بعد اجتماعی و پیشرفت کشور خودشان.

ذوعلم با بیان اینکه بیانیه گام دوم انقلاب قابل تحلیل است، افزود: حدود 400 گزاره قابل توجه در این بیانیه کوتاه وجود دارد که هر کدام قابلیت آن را دارد که برای آن مقالاتی نوشته شود و عقبه فکری و استدلال های علمی آن استخراج شود. استدلال قرآنی و روایی آن بیان شود و آن اثرگذاری که برای آینده جامعه ما دارد تبیین و راهبردها و راهکارهای آن استخراج شود.

وی بیان کرد: علی رغم اینکه کتاب های زیادی نوشته شده و همایش های زیادی برگزار شده است نکته مهم این است که انتقال این فکر به عهده آحاد جامعه است، نه فقط به عنوان یک دانسته و اینکه رهبر معظم انقلاب چنین چیزی را فرمودند، اینکه واقعاً تک تک ما نگاهمان به انقلاب، جامعه و آینده همین نگاه شود.

ذوعلم یادآور شد: متاسفانه مشاهده می شود که حتی بعضی از اقشار مذهبی ما وقتی که صحبت از اخلاق، معنویت و دینداری می شود که در جامعه ما رشد پیدا کرده است، منکر آن می شوند و می گویند اوضاع بسیار خراب است. اگر کسی تصور بکند که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی روند دینداری و تدین جامعه و عمق تدین در جامعه کاهش پیدا کرده یا متوقف شده است، این یک برداشت غلط است. برداشتی که در بیانیه گام دوم است خلاف این مطلب است. یا در بحث عدالت اگرچه رهبر معظم انقلاب نسبت به عدالت بسیار حساس هستند و در یک بخش بیانیه انتقاد بسیار سختی نسبت به روند استقرار عدالت در جامعه ما بعد از انقلاب می کنند - با توجه به اینکه هدف اصلی انقلاب در بُعد اجتماعی استقرار عدالت بوده است - در عین حال عدالت در جامعه ما بعد از انقلاب رو به رشد بوده و به آن توجه شده است و این در بیانیه منعکس شده است و سایر نکات دیگر.

معاون موسسه پژوهشی حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری(مدظله العالی) ادامه داد: بنابراین هنوز ما باید خیلی در این زمینه کار کنیم تا این فکر و تصور و این نگرش درباره انقلاب در جامعه شکل گیرد؛ کارهای زیادی را هم باید انجام بدهیم؛ یکی از سرفصل ها که آن را به اختصار بیان می کنم استخراج دلالت های بیانیه در عرصه های مختلف است. مثلاً در عرصه حوزه علمیه؛ حوزه های علمیه نیاز به تحول، حرکت جدید و پیشرفت بیشتر و متناسب با نیازها و مطالبات دارند. بیانیه گام دوم دلالت هایی دارد که می تواند به این تحول در حوزه علمیه جهت بدهد، که در واقع حوزه های علمیه یک گام دوم برای خودشان تعریف بکنند. در طول این 46 سال کارهای زیادی انجام شده، مؤسسات پژوهشی، تحقیقاتی و گسترش عرصه های تخصصی که کاملاً بی مانند است و یا توسعه کمی و کیفی حوزه های علمیه در داخل و خارج از کشور، ولی در عین حال این ها کافی نمی باشد و یک گام دوم در آنجا نیاز داریم.

ذوعلم با بیان اینکه دانشگاه های ما نیز نیاز به تحول دارد، گفت: آیا واقعاً دانشگاه های ما در تراز جمهوری اسلامی است؟ از جهت ابعاد تربیتی، علمی و از این جهت که دانشی که منتقل می شود دانشی فکورانه باشد نه اقتباسی و ترجمه ای، از جهت ارتباط بین استاد و دانشجو و پژوهش هایی که حل کننده مسائل باشد و به جایی برسد همان گونه رهبر معظم انقلاب مطرح فرمودند واقعاً دانشگاه قوه عاقله نظام شود. به عبارت دیگر قوه عاقله نظام را دانشگاه تربیت کند ولی در حال حاضر اینگونه نیست. بیانیه گام دوم در این زمینه دلالت های بسیار راهگشایی دارد که باید بر روی آن کار شود.

رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در ادامه به موضوع تحول علوم انسانی پرداخت و گفت: علوم انسانی که ده ها سال است که در کشور مطرح شده و قبل از انقلاب در جهان اسلام مطرح بوده است نیاز به یک تحول دارد؛ تولید و تقویت علوم انسانی قرآنی و علوم انسانی مبتنی بر انسان شناسی اسلامی که بتواند در جهان اسلام حل مسئله کند.

علوم انسانی امروز شکست خورده است

به گفته وی، علوم انسانی امروز شکست خورده است، نه به خاطر اینکه فقط غربی است و ما با آن اختلاف داریم، به این خاطر که حتی نتوانسته مسائل خود جامعه غرب را حل کند؛ همچون مسائل جامعه شناسی، روانشناسی، مدیریت و از این قبیل.  بیانیه در این باب دلالت های بسیار آشکاری در عرصه هنر، فرهنگ، تربیت و سیاست دارد. اینکه جناح های سیاسی ما در چه مسیری حرکت می کنند، این جناح بندی های سیاسی ما چقدر دارای ریشه و اصالت هستند؛ این نزاع های جناحی چقدر انقلابی و چقدر بازدارنده از انقلاب است، این جناح بندی ها چقدر حجاب خود انقلاب و انقلابی بودن شده است، چقدر این جوان های ما تحت تاثیر هدایت های غلط، نادرست و ناقص سردمداران جناح ها به اشتباه می افتند و دچار سرخوردگی می شوند و به جاهای غلطی می رسند، چقدر این گونه است؟

ذوعلم بیان کرد: بیانیه گام دوم برای جناح های سیاسی حرف و دلالت دارد، اگر بپذیرند، بشنوند، بخواهند و بخوانند. اگر بعضی از آن ها قدرت طلبی و منیت را کنار بگذارند بیانیه گام دوم حلال مشکلات و نسخه بسیار جامعی است. بله این نسخه باید بازخوانی، توضیح و تکرار شود ولی صرف تکرار نسخه، مشکلی را که حل نمی کند. حتماً باید همه ما تلاش های زیادی داشته باشیم. در استان فارس با همه ظرفیت هایی که در دانشگاه و حوزه علمیه دارد و ظرفیت های این آستان مقدس و ظرفیت های مردمی و عمیق فرهنگی، علمی، دینی و انقلابی که دارد، تلاش های خوبی دوستان در این زمینه شروع کرده اند، ولی تلاش های نظام یافته و آینده نگر منتهی به حل مسائل نشده است، نه تنها در اینجا بلکه در همه جا این گونه است.

وی ادامه داد: گاهی تصور می کنند که اندیشگاه بیانیه گام دوم که ذیل دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب است باید این کار انجام بدهد، خیر، وظیفه این اندیشکده در حد دعوت، تذکر، همفکری و مشورت دادن و در حد انتقال تجربه های فکری، علمی و گفتمانی در این جهت است. در اینجا عده قلیلی از جوانان دغدغه مند جمع شده اند تا بتواند در بستر همان 8 توصیه ای که رهبر معظم انقلاب(دام ظله) مطرح کردند، مسائل مورد نیاز را واکاوی کنند و به دستگاه ها و نهاد‎هایی که باید کاری انجام بدهند، وظایفشان را یادآوری کنند.

رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی گفت: کار این اندیشگاه امتداد تبیینی است که مقام معظم رهبری(دام ظله) آن را انجام داده اند. به طور معقول این توقع نیست که رهبر معظم انقلاب هر چند مدت یک بار بیانیه گام دوم را بیان کنند، ایشان یک بار مطرح کردند و در دسترس همگان هم است و مخاطب آن ملت ایران و به طور خاص جوانان هستند. آن نگاهی که رهبر معظم انقلاب(دام ظله) نسبت به جوانان دارند یک سرفصل بسیار مهم است، خود جوانان باید بخوانند و دلالت ها را استخراج کنند و خودشان تکلیفشان را تشخیص بدهند آن هم مبتنی بر استدلال و حجت و با مشورت و کمک گرفتن از دیگران. جوانان باید خودشان شانه هایشان را زیر بار امتداد انقلاب اسلامی ببرند و در راستای تقویت انقلاب، خدمت به جامعه و حل مسائل جامعه بکوشند. این راهی است که ما ان شاءالله باید قوی تر از گذشته آن را طی کنیم.

انتهای پیام