نهادها پاسخگوی کم کاری در رابطه با ورزش همگانی نیستند

هر ساله روز تربیت بدنی و ورزش در بیست و ششم مهر گرامی داشته می شود و از این تاریخ تا دوم آبان به عنوان هفته تربیت بدنی انتخاب شده است. روز تربیت بدنی و ورزش جشنی است برای اهمیت تربیت بدنی و آموزش سلامت که هر ساله در کشور و به ویژه در مدارس برگزار می شود. علت انتخاب هفته ای با این عنوان، تمرکز بر فواید ورزش در زندگی فرد و اجتماعی و آشنایی اقشار مختلف با اهمیت فعالیت بدنی در زندگی است.

توجه به ورزش و تلاش بر توسعه آن در میان همه اقشار جامعه، به دلیل آثار سودمندی است که از این کار به دست می آید؛ چراکه ورزش مایه پرهیز از بیکاری، مبارزه با کسالت و تنبلی، افزایش توانایی های جسمی و روحی، شجاعت، سلامت جسمانی و فکری و نیز وسیله ای برای جمع گرایی و اجتماعی شدن است.

ورزش همانطور که بر جسم آدمی تأثیر می گذارد، بر روح و روان او نیز تأثیر دارد. یکی از نتایج مفید ورزش بر شخصیت افراد، افزایش اعتماد به نفس است. ورزشکاران موفق، خودساخته بوده و در برابر مشکلات، مقاوم تر هستند. از دیگر نتایج روانی ورزش، افزایش شور و نشاط ورزشکار و امید او به آینده است. آدمی با ورزش، کمتر به دام وسوسه و گناه می افتد و به عادت های زشت، مثل اعتیاد دچار نمی شود. از دیگر آثار روانی ورزش، ویژگی ضد خمودگی و افسردگی آن است. ورزش، ورزشکار را سرزنده کرده و او را در برابر دلمردگی بیمه می کند.

در رابطه با اهمیت ورزش و میزان تأثیرگذاری آن در حوزه سلامت جامعه به گفت و گو با احمد محمودی، عضو هیئت علمی گروه مدیریت ورزشی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تهران پرداختیم که مشروح آن را در ادامه مطالعه می کنید. 

ایکنا ـ با توجه به فضای امروزی جامعه و گرایش اغلب جوانان به فضاهای مجازی و همچنین، میزان تغذیه ناصحیح در میان ایشان که منجر به مشکلات جسمی و روحی می شود، تأثیر ورزش برای دستیابی به سلامتی در این زمینه چگونه است؟

امروز همگان متفق القولند که ورزش کارکردهای مختلفی در جوامع گوناگون داشته و تأثیر ورزش در حوزه های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... کاملا محسوس است. جامعه ایرانی نیز طی دهه های اخیر دستخوش تحولات فراوانی شده و سبک زندگی مردم تغییر کرده است. باید بدانیم که رابطه مستقیمی میان ورزش و سلامتی وجود داشته و ورزش در ایجاد سلامتی افراد جامعه بسیار اثرگذار است. امروزه که با شیوع بیماری های غیر واگیردار در سطح جامعه و در میان سنین مختلف از سالمندی گرفته تا نوجوانی و جوانی، مواجه هستیم، باید برای ورزش به عنوان عاملی بسیار تأثیرگذار در ایجاد سلامتی مردم اهمیت ویژه قائل باشیم.

عامل ایجاد اغلب این بیماری ها سبک زندگی انسان ها است که طی دهه های گذشته تغییر کرده و سبک زندگی جدید که در آن بیشتر وقت افراد به فضای مجازی و تغذیه ناصحیح اختصاص یافته، عامل کاهش سلامتی در میان جامعه خواهد شد. فقدان ورزش در میان اقشار مختلف جامعه سرعت از بین رفتن سلامتی را افزایش داده و در این صورت سلامتی افراد بیشتر در خطر می افتد. امروز امر ورزش و پرداختن آحاد جامعه بدان باید یکی از دغدغه های اصلی حاکمان باشد. خوشبختانه رئیس جمهوری خود از پزشکان حاذق جامعه هستند و بهتر این موضوع را درک می کنند.

همگان باید بدانند که به هر حال زنگ خطر در زمینه فقدان ورزش در میان خانواده ها و به خطر افتادن سلامتی مردم برای کشور ما به صدا درآمده است. امروز اگر به مدارس کشور بنگریم، مشاهده می کنیم که متأسفانه بحث چاقی، بی تحرکی، بیماری های فشار خون، دیابت و ... در میان دانش آموزان رواج یافته و تمام این بیماری ها ناشی از پیامدهای جدی نگرفتن، فرهنگ سازی نکردن و نهادینه نکردن ورزش در بین آحاد جامعه است که متأسفانه امروز گریبان گیر جامعه شده است. باید بدانیم که ورزش علاوه بر تأثیرگذاری در میزان سلامتی افراد، فواید دیگری در حوزه های مختلف فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاست و دیپلماسی فعال دارد. توسعه امر ورزش چه در داخل کشور و چه در خارج از آن باعث ایجاد توسعه فرهنگی و سلامتی جوامع می شود.

ایکنا ـ چرا ورزش عمومی در سطح شهرهای کشور آن طور که باید و شاید توسعه پیدا نکرده است؟

در این زمینه مهمترین موضوع، بحث فرهنگ سازی در میان مردم است. شاید شهر تهران به لحاظ فرهنگی دو یا سه سال از بقیه شهرها جلوتر باشد اما متأسفانه در همین شهر تهران نیز به عنوان پایتخت ایران اسلامی بحث ورزش همگانی آنطور که باید و شاید در میان آحاد جامعه نهادینه و فرهنگ سازی نشده است. البته دلایل زیادی برای این مسئله وجود دارد که مهمترین آن ها مشکلات اقتصادی است. وقتی شهروندان جامعه به صورت دو شیفت یا سه شیفت کار می کنند، دیگر زمانی برای ورزش نخواهد ماند. به هر حال زمانی که انسان قصد ورزش کردن دارد، باید یک سری از آمادگی های نسبی ذهنی و جسمی را دارا باشد. یکی از نکات مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد، بحث سخت افزار ورزش است. امروز فضاهای ورزشی جامعه اغلب به چند رشته ورزشی ویژه محدود است و افرادی که قصد دارند تا ورزش های دیگری انجام دهند، فضایی برای این امر ندارند. فضاهای ورزشی باید به گونه ای تعبیه و طراحی شوند که پاسخگوی نیاز افراد باشند.

یکی از اهداف اساسنامه سازمان ورزش شهر تهران که متأسفانه هنوز محقق نشده، ورزش رایگان برای مردم است. بسیاری از امور ورزشی به ویژه در حوزه ورزش عمومی به دست پیمانکاران سپرده می شود که این موضوع فاصله زیادی با ورزش رایگان عمومی دارد. نکته دیگری که وجود دارد اینکه در حوزه ورزشی جامعه، سازمان های مختلفی به موازی کاری با یکدیگر می پردازند که هر کدام بودجه های کلانی برای امر ورزش در نهاد خود دارند اما سؤال اینجاست که با وجود تمامی این بودجه ها، جایگاه ورزش به ویژه ورزش عمومی در جامعه چگونه است؟ با درنظر گفتن تمامی این نکات باید اذعان کرد که امروز نیازمند نوعی بازنگری در حکمرانی حوزه متولیان امر ورزش هستیم. طبق این حکمرانی  باید نوعی تعامل و هماهنگی بین همه بخش های فرابخشی و بین بخشی در حوزه ورزش به وجود بیاید تا بتوانیم ورزش کشور را سازماندهی کنیم.

امروز نهادهای مختلفی همچون فدراسیون ورزش همگانی، وزارت ورزش، سازمان ورزش شهرداری تهران و ... در حوزه ورزش فعالیت می کنند اما باید دقت کرد که خروجی تمامی این نهادها در چه وضعیتی قرار دارد. بودجه های فراوانی در حوزه ورزش کشور و در نهادهای مختلف مصروف امر ورزش می شود اما باید جایگاهی وجود داشته باشد که خروجی این نهادها در رابطه با ورزش را به خوبی مشخص کند. در حوزه سخت افزاری نیز هنوز مشکلات زیادی در شهرهای مختلف وجود دارد. امروز تعداد پارک های عمومی در شهرها به ویژه تهران شاید پاسخگوی نیاز و جمعیت شهری نباشد. یکی از مشکلات دیگر این پارک ها نحوه دسترسی به آن ها است که مشکلات زیادی نیز در این زمینه وجود دارد.

در کشورهای جهان اول و توسعه یافته چنین مشکلاتی برای ورزش کردن مردم وجود ندارد و حداقل از لحاظ سخت افزاری مردم مشکلی برای ورزش ندارند اما در کشور ما راه بسیار زیادی برای رسیدن به این نقطه وجود دارد تا بتوانیم این توازن میان جمعیت و سخت افزارهای ورزشی را برقرار کنیم.

ایکنا ـ میزان دسترسی معلولان به فعالیت های ورزشی در جامعه چگونه است؟

یکی از مشکلات و دغدغه های حوزه ورزشی کشور، بحث معلولان جامعه است؛ چراکه در این زمینه نیز امکانات شهری مناسبی برای این قشر وجود ندارد. متأسفانه فضاهای شهری برای معلولان آن چنان که باید و شاید مناسب سازی نشده و مسئولان شهری نیز در این زمینه چندان برنامه کلانی نداشته اند. عدم تخصص و نگاه راهبردی باعث شده تا معلولان نیز نتوانند برای ورزش کردن از امکانات خوب و کافی برخوردار باشند. بسیاری از سالن های ورزشی کشور فاقد رمپ و امکانات ویژه معلولان هستند تا آن ها بتوانند به راحتی از فضای ورزشی استفاده کنند.

لذا به نظر می رسد که مشکلات جامعه معلولان کشور در حوزه ورزشی بسیار بیشتر از افراد عادی باشد. در این زمینه نیازمند آن هستیم که نهادهایی مانند شهرداری و وزارت ورزش به خوبی وارد میدان شده و نقش دقیق آن ها در این رابطه مشخص شود. مسئولان ورزشی کشور باید اهمیت ویژه ای برای این موضوع قائل باشند و بخشی از بودجه های مشخصی ورزشی خود را مصروف حوزه معلولان کنند. امروز باید با ایجاد حکمرانی صحیح، متولی امر ورزش همگانی کشور به درستی مشخص شود تا برنامه ها و اعتبارات مربوط به این بخش نیز به صورت شفاف ارائه شود. متولیان امر ورزش امروز باید به توسعه زیرساخت های ورزش کشور بپردازند. متأسفانه موازی کاری در حوزه ورزش میان نهادهای مختلف باعث می شود تا انسجام خاصی در برنامه های ورزشی ایجاد نشود. در حوزه ورزش همگانی بسیاری از نهادها در مقام پاسخگویی برنیامده و اعلام می کنند که این موضوع وظیفه ما نیست و کم کاری در این رابطه را به گردن دیگر نهادها می اندازند.

ایکنا ـ یکی از مشکلات موجود در حوزه ورزش کشور، محدود شدن افراد به برخی رشته های ورزشی ویژه مانند فوتبال و ... است. برای معرفی و پرداختن به ورزش های دیگر چه راهکارهایی وجود دارد؟

یکی از تأثیرگذارترین نهادها در این زمینه رسانه ها هستند. امروز وقتی شبکه های مختلف رسانه ملی را تماشا می کنید، متوجه می شوید که در این شبکه ها به جز ایام المپیک و پاراالمپیک، به برخی رشته های ویژه چون فوتبال، کشتی و ... پرداخته می شود. رسانه ملی و دیگر رسانه های جامعه باید زمینه را برای معرفی ورزش های دیگر به جامعه فراهم کنند. امروز رشته های مدرن ورزشی در جهان وجود دارند که جامعه ما اصلا با آن ها آشنا نیست. متأسفانه بسیاری از رشته های ورزشی سنتی جامعه نیز زیر سایه ورزش هایی همچون فوتبال و ...قرار گرفته و بسیار کمرنگ شده اند. البته ممکن است طبق علاقه مندی خانواده ها برخی فرزندان خود را به دنبال رشته های دیگر ورزشی بفرستند اما غالب امر ورزش در جامعه ما همین رشته های مشخص و معروف هستند.

لذا متأسفانه رسانه ها در این زمینه خیلی کم کاری کرده اند. اگر قرار باشد تا امر ورزش در جامعه توسعه پیدا کند، باید به تمامی رشته ها بپردازیم. خانواده های ایرانی امروز هیچ گونه آشنایی با رشته های مدرن ورزشی ندارند. حتی برخی متخصصان حوزه تربیت بدنی نیز از برخی رشته های مدرن جهان آگاه نیستند. رسانه ها امروز به دلایل مختلف آنقدر سرگرم تبلیغات و آگهی های خود هستند که اصلا به بحث ورزش و معرفی رشته های ورزشی اهمیتی نمی دهند. البته خود خانواده ها نیز در این رمینه کوتاهی کرده اند و باید زمان بیشتری برای ورزش و کسب آگاهی در حوزه رشته های مختلف ورزشی اختصاص دهند. باید اذعان کرد که مشکلات اقتصادی نیز باعث دوری خانواده ها از این حوزه می شود.

اگر بتوانیم زمینه ورزش رایگان را برای خانواده ها فراهم کنیم، مردم نیز اقبال بیشتری به ورزش خواهند داشت. مسئولان حوزه ورزشی نباید در زمینه توسعه زیرساخت های ورزشی کشور دچار روزمرگی شوند. حاکمیت و مسئولان حوزه ورزش کشور باید با نگاه کلان و بلندمدت به این قضیه نگریسته و برنامه ریزی های لازم را داشته باشند. متولیان امر ورزش باید در جلسات ویژه خود به ویژه در شورای عالی ورزش به این مهم توجه کنند و ضمن برنامه ریزی بلندمدت برای ورزش کشور، در زمینه بودجه برای ورزش و اختصاص امکانات ورزشی در رشته های مختلف به جامعه ورزش دقت نظر داشته باشند.

امروز شاید بودجه وزارت بهداشت کشور چندید برابر بودجه وزارت ورزش باشد اما اگر با نگاه درست و صحیح به قضیه نگریسته شود و تأثیر ورزش در سلامتی و اهمیت موضوع پیشگیری قبل از درمان مدنظر قرار داده شود، شاید موازنه بودجه ای کشور در حوزه ورزش مناسب سازی شده و بتوانیم با توسعه ورزش در کشور از میزان بیماری ها و مشکلات جسمی و روحی کشور بکاهیم. سلامتی کشور را نمی توان با شعار و حرف های زیبا تضمین کرد بلکه باید با توسعه زیرساخت های کشور به ویژه در حوزه ورزش، زمینه را برای افزایش میزان سلامتی جامعه فراهم کرد.

انتهای پیام