ماتئی ویسنی یک درباره جلال تهرانی نوشت/ دیدن غنای لفافه گویی

به گزارش خبرگزاری مهر، ماتئی ویسنی یک، نمایشنامه نویس، شاعر و روزنامه نگار فرانسوی رومانیایی تبار در یادداشتی تلویحا از جلال تهرانی، نویسنده و کارگردان تئاتر با نام «معمار زبان» یاد کرده است.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

«جلال تهرانی در باورِ من نویسنده ای ست که زبان را کلاژ می کند؛ ازدحامی می سازد از تصاویری که پرسوناژهای غیرِمعمول و انسان های غیرِ عادی، با انبوهی از پرسش های متافیزیکی در هم می تنند و یک ثمره تئاترال می سازند. پاسخ ها می سوزانند. نوشته تیز است و هم چون تیغ پاره می کند. به سرعت می توان کشف کرد که پشتِ این کلمات مهارتی بسیار زیاد و تحریک کنندگیِ ظریفی وجود دارد. هم زمان نبردی دراماتیک در مقابلِ کلیشه ها جریان دارد. فضاهای شاعرانه، طنازانه و مسخره وار به سرعت به انبارِ مهماتِ نویسنده راه پیدا کرده اند و او را با دستی پُر از مصالح، به نبرد با زبان راهی کرده اند.

هربار اثری از او می خوانم از خودم می پرسم نویسنده ما از چه چیز حرف می زند؟ هر ژست و هر کلمه ای که نویسنده برای شما طراحی می کند یک دام است که برای خواننده پهن کرده. او جهانی پیچیده را در مقابلِ طبیعت قرار می دهد و نتیجه بررسی را به شما گزارش می کند.

این درام از منظرِ ساختارِ زبان هم چون شعر عمل می کند که شما در حینِ خواندن آن، تمام کلیدهای حل معما را در اختیار ندارید. می دانیم که یک سنت عظیم شعر و افسانه های فلسفیِ فراوان در ادبیاتِ کهن فارسی وجود دارد. لابد شعر نقشِ پررنگی از لفافه گویی را در تاریخ به عهده داشته است. جایی که یک گفت وگو مُجاز نیست؛ یا به سادگی ممکن نیست.

ما حدود دو دهه است که در اروپا قدرتِ سینمای ایران را کشف کرده ایم. جایی که کارگردان ها با کم ترین امکانات بیش ترین تأثیر را می گذارند. همه چیز به صورتِ واترمارک است. در این جا هم همین گونه است. تمرین مستمر تعادل روی طناب . من ایران را که تاریخِ انسان و تمدن را نمایان کرده و هنوز فرمی از انرژی طغیان نکرده را نشان می دهد دوست می دارم. ارزش دریافت و انتشار حتی یک لحظه از فضایی که جلال تهرانی پیش روی ما می گذارد بسیار بزرگ و مغتنم است. تمایل غوطه خوردن در نوشته هایش خالی از ریسک نیست.

او مرواریدهایی را در کفِ اقیانوسِ آثارش برای ما چیده. جمع کنندگانِ این مرواریدها وقتی در پیِ تلاشی بی وقفه برای فهمِ او به سطحِ آب می آیند، لبخند به لب نیستند. من پس از خوانش پیگیر او از یک چیز مطمئن هستم و برای من واضح است که جلال تهرانی ده ها مسیر تعبیر و بسیاری افشائات ممکن را از ما پنهان می کند. بر عهده ماست که خودمان را با او منطبق کنیم و غنای لفافه گویی اش را دریافت کنیم و از او سرشار شویم.»