روز جهانی کاهش بلایا/ توانمندسازی نسل آینده برای آینده ای تاب آور

در سال 2015، در سومین کنفرانس جهانی سازمان ملل در مورد کاهش خطر بلایا در سندای ژاپن، به جامعه بین المللی یادآوری شد که بلایای طبیعی در سطح محلی بیشترین آسیب را وارد می کند و می تواند باعث تلفات جانی و تحولات اجتماعی و اقتصادی بزرگ شود؛ وقوع بلایای ناگهانی، سالانه میلیون ها نفر را آواره می کند؛ این بلایا که بسیاری از آنها با تغییرات آب و هوایی تشدید می شوند، تأثیر منفی بر سرمایه گذاری در توسعه پایدار و نتایج مطلوب دارند.

شعار روز جهانی کاهش خطر بلایا در سال 2024، "توانمندسازی نسل آینده برای آینده ای تاب آور"، بر نقش آموزش در حفاظت و توانمندسازی کودکان و جوانان، برای آینده ای عاری از بلایا تمرکز دارد؛ بسیاری از بلایا، که اغلب با تغییرات آب و هوایی بدتر میشوند، سلامت کودکان و نوجوانان را تهدید می کنند؛ یونیسف گزارش می دهد که حدود یک میلیارد کودک در سراسر جهان به دلیل تأثیرات آب و هوایی و بلایای مرتبط با آن، در معرض خطر بسیار بالایی قرار دارند.

در سال 2022، تعداد کودکانی که در چاد، گامبیا، پاکستان و بنگلادش تحت تاثیر سیل قرار گرفتند، بالاترین میزان در 30 سال گذشته بود. علاوه بر خطر مرگ و جراحت، کودکان با چالش های بیشتری به شکل اختلال در مدرسه، تغذیه، مراقبت های بهداشتی و مسائل حفاظتی پس از یک فاجعه مواجه هستند.

برای محافظت از کودکان در برابر بلایا، کشورها باید آسیب پذیری ها و الزامات آن ها را در هنگام توسعه راهبردهای ملی و محلیِ کاهش خطر بلایا در نظر بگیرند. همانطور که در چارچوب سندای برای کاهش خطر بلایا در دوره 2030-2015 ذکر شده است، توانمندسازی کودکان و جوانان و فراهم کردن فرصتی برای آنها به منظور کمک به کاهش خطر بلایا اهمیت زیادی دارد. توانمندسازی کودکان، به ویژه از طریق آموزش، می تواند آنها را برای محافظت از خود و تبدیل شدن به عوامل تغییر در خانواده ها و جوامع خود، با به اشتراک گذاشتن آموخته هایشان آماده سازد. این امر به ویژه در زمینه تلاش جهانی برای گسترش سیستم های هشدار زودهنگام برای همه، تحت ابتکار هشدارهای اولیه دبیر کل سازمان ملل متحد مهم است.

روز جهانی کاهش خطر بلایا در سال 2024 از کشورها می خواهد تا از بخش آموزش برای کاهش خطرات بلایای کودکان در سن مدرسه استفاده کنند، به ویژه با سرمایه گذاری در 2 حوزه کلیدی زیر: از کودکان و جوانان از طریق مدارس و امکانات آموزشی ایمن محافظت کنید: کودکان حق دارند در مدارس خود ایمن باشند و این امر با اطمینان از مقاوم بودن مدارس در برابر بلایا و نیز وجود سیستم های هشدار اولیه در برابر بلایا آغاز می شود.

کودکان و نوجوانان را از طریق آموزش مناسب با سن، برای ایمن بودن توانمند کنید تا خطراتی را که با آن روبرو هستند درک کرده و نسبت به آن اقدام کنند. این موضوع شامل ایجاد آمادگی آنها برای انجام اقدامات اولیه در پاسخ به هشدارهای اولیه است.کودکان توانمند به عوامل تغییر برای جوامع انعطاف پذیرتر تبدیل می شوند.

چرا باید از بلایای گذشته درس بگیریم؟

افزایش فراوانی و شدت رویدادهای مخاطره آمیز در سراسر جهان تأیید شده است. مطابق با ششمین گزارش ارزیابی هیات بین دولتی تغییر اقلیم، با افزایش گرمایش جهانی به بیش از 1.5 درجه سلسیوس، جهان با سطح جدید و بی سابقه ای از مخاطرات اقلیمی مواجه می شود. اگر روند فعلی ادامه یابد، تعداد بلایا در سال در سطح جهان ممکن است از حدود 400 مورد در سال 2015 به 560 مورد تا سال 2030، افزایش 40 درصدی طی 15 سال، افزایش یابد.

بنابراین با افزایش مقیاس و شدت این مخاطرات اقلیمی، عدم آمادگی به این معنی است که احتمال تبدیل آنها به فاجعه بسیار بیشتر است. گرسنگی، فقر، خطرات بهداشتی و شهرنشینی سریع و بدون برنامه همگی این خطر را افزایش می دهند. در نتیجه توسعه اجتماعی-اقتصادی کند یا حتی معکوس، تنش های اجتماعی، بی ثباتی و ناامنی اقتصادی تشدید و همچنین نیازهای بشردوستانه افزایش خواهد یافت. توسعه ناپایدار، از جمله نابرابری ها، باعث افزایش آسیب پذیری می شود. چالش همه کشورها، به ویژه کشورهایی که سطح بالایی از بلایا دارند، ایجاد تاب آوری است.

باید توجه داشت که بلایا به ندرت منحصر به فرد هستند و اغلب قبل از آنها رویدادهایی وجود دارند که کوچکتر اما بسیار مشابه هستند. فقط بزرگی فاجعه است که تغییر می کند. با این حال، با بررسی دقیق چنین رویدادهایی، می توانیم در مورد محرک های زیربنایی آنها بیاموزیم و راه حل های مؤثر را جستجو کنیم. درس های آموخته شده از گذشته، می تواند از بلایای بسیار بزرگتر جلوگیری کرده و به آینده ای فراگیر و با ثبات مالی کمک کند.

"رییس گروه توسعه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان یزد "