پیوند دین و هنر؛ رسالت هیئت خوشنویسی کتاب الثقلین

هنر خوشنویسی یکی از شاخص ترین هنرهای تجسمی در فرهنگ اسلامی است که به دلیل خلق آثاری با مضامین قرآن و عترت، به مثابه نمادی از زیبایی، معنویت و ایمان مورد توجه قرار دارد. خوشنویسی اسلامی نیز با استفاده از خطوط متعدد و تکنیک های پیچیده، تجلی گر روح هنری و معنوی مسلمانان در طول قرون گوناگون بوده است. چند سالی است که جمعی از خوشنویسان قرآن و عترت شهر اصفهان در قالب هیئتی گردهم آمده و فعالیت ها و رویدادهای مذهبی متعددی رقم زده اند. بر این اساس و به مناسبت هفته گرامیداشت هنر خوشنویسی، خبرنگار ایکنا از اصفهان گفت وگویی با محسن بهارزاده، استاد برجسته خوشنویسی و از مؤسسان این هیئت انجام داده است که متن آن را می خوانیم.

ایکنا ـ جایگاه هنر خوشنویسی را در بین دیگر هنر های اسلامی تبیین کنید. 

سخن گفتن از هنر خوشنویسی، صحبت از میراثی الهی و آسمانی است؛ هنری که با قلمی آفریده می شود که خداوند در کتاب خود به آن سوگند یاد کرده و اهل قلم و علم را به جایگاهی رفیع مژده داده است. در کلام ائمه اطهار(ع) نیز بارها به این هنر و ودیعه الهی اشاره و همگان به فراگیری این هنر فراخوانده شده اند. هنر خوشنویسی را بی شک می توان شاخص ترین هنر در پهنه سرزمین های اسلامی دانست و به مثابه گفتمانی مشترک در بین مسلمانان تصور کرد؛ زیرا بنیاد و اوج رونق و شکوفایی این هنر بر محور تجسم کلام وحی قرار گرفته است.

با ظهور اسلام و اهتمام به زیبانویسی کلام حق، هنرمندان خوشنویس تلاش کردند تا کلام وحی را به زیباترین ساختار ممکن بنویسند و ثبت و ضبط کنند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که صفای نهان در آثار خوشنویسی، نیازمند صفای وجود هنرمندان است: «داند آن کس که آشنای دل است/ که صفای خط از صفای دل است.»

از منظر مسلمانان، خوشنوسی، هنری مقدس است که با تهذیب نفس و طهارت روح کاتب ارتباطی نزدیک دارد. مولا علی(ع) نیز در این خصوص چنین می فرماید: «خط خوش باعث جلای روح و صفای باطن است.»

ایکنا ـ هدف شما از فراخواندن خوشنویسان و کاتبان قرآن و عترت در کنار یکدیگر و تشکیل هیئت کتاب الثقلین چه بوده است؟

زنده نگه داشتن هنر خوشنویسی در مسیر کتابت کلام الهی و سخن حضرات معصومین(ع) برای رسیدن به تعالی انسان ها، از جمله مهم ترین نیازهای جامعه امروزی محسوب می شود؛ بنابراین چند سالی است که محفل خوشنویسان قرآن و عترت اصفهان با عنوان «هیئت کُتّاب الثقلین» با هدف تعالی و ارتقای خوشنویسی اسلامی اقدام به فعالیت کرده است. ایده تأسیس این هیئت با تمسک به حدیث ثقلین و در راستای افزایش مشارکت خوشنویسان در فعالیت های مذهبی شکل گرفت؛ چراکه متأسفانه در سال های اخیر، حضور خوشنویسان در رویدادهای مذهبی کمرنگ شده است.

رسالت اصلی این هیئت، دین محوری در کنار رسالت هنری است و در سال های اخیر با تلاش و همدلی قابل توجهی توانسته در سطح شهر و در وقایع و مناسبت های مذهبی، فرصت های بسیاری برای نشر فرهنگ اسلامی و معارف اهل بیت(ع) ایجاد کند. این هیئت که متشکل از تعداد بسیاری از استادان و هنرمندان خوشنویس و هنرهای وابسته است، در کنار رسالت های هنری خود به رسالت دینی و معنوی نیز می پردازد و تا امروز محور فعالیت های خود را در این راستا تنظیم و ارائه کرده است.

ایکنا ـ برنامه ها و فعالیت های مذهبی این هیئت را شرح دهید.

مهم ترین فعالیت های هیئت «کتاب الثقلین» در سال های گذشته، برگزاری بیش از یکصد برنامه زنده نویسی خوشنویسی در مناسبت های مذهبی گوناگون در راستای نشر و ترویج شعائر الهی و همچنین برپایی نمایشگاه های خوشنویسی با مضامین قرآن و عترت بوده است. علاوه بر این، برگزاری رویدادها و تورهای خوشنویسی در مکان های مذهبی و تاریخی به منظور آشنایی خوشنویسان با جایگاه رفیع این هنر شریف نیز در دستور کار اقدامات هیئت قرار داشته است. بازدید از موزه های سطح اول کشور در راستای ارتقای سطح کیفی آثار هنرمندان خوشنویس، خلق آثار ارزشمند برای برگزاری نمایشگاه، همکاری با مؤسسات تولیدکننده آثار و کتب مذهبی، برگزاری جلسات هفتگی با قدمتی بیش از دو دهه برای زنده نویسی و بررسی و ارزیابی آثار و تشکیل جلسات مذهبی در مناسبت های گوناگون ویژه خوشنویسان، از دیگر اقدامات هیئت ما محسوب می شود.

ایکنا ـ یکی از شاخص ترین برنامه های فرهنگی مذهبی هیئت خود را معرفی کنید. 

از جمله مهم ترین برنامه های این مجموعه در سال های اخیر، عرض ارادت هنرمندان خوشنویس این هیئت به آستان حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در دهه کرامت در صحن و سرای امام رئوف بوده که امسال نیز با همین هدف در قالب رویداد بزرگ خوشنویسی «شمس الشموس» به همت بیش از 130 نفر از خوشنویسان و عوامل اجرایی در مشهد مقدس به مدت یک هفته برگزار شد.

علاوه بر این در رویداد امسال، شاهد برگزاری نمایشگاه بزرگ خوشنویسی «گلبانگ سربلندی» با همکاری موزه آستان قدس رضوی در نگارخانه این موزه بودیم که با مشارکت بیش از 80 نفر از استادان خوشنویس اصفهان صورت پذیرفت. در مدت برگزاری این رویداد، در بیش از 80 کرسی کتابت در صحن و سرای امام رضا(ع)، تعداد 15 هزار دلنوشته به زائران امام رئوف تقدیم شد.

ایکنا ـ رویداد ها و برنامه های آینده این هیئت چیست؟ 

از جمله برنامه های در دست اقدام این هیئت می توان به این موارد اشاره کرد: تداوم کتابت خطبه غدیر در قالبی جدید و نمایشگاهی با همکاری بیش از 50 نفر از هنرمندان خوشنویس و استادان تذهیب اصفهان، ویژه برنامه هفته خوشنویسی، ویژه برنامه نکوداشت استاد فقید، حبیب الله فضائلی در سالگرد ارتحال این استاد فرزانه در آبان ماه، برپایی نمایشگاه «مادر گل های عالم» در نگارخانه موزه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس همزمان با ایام خجسته میلاد حضرت زهرا(س) با همکاری بیش از 30 نفر از بانوان خوشنویس اصفهان و نیز برگزاری نمایشگاه «بانوی بهشت» با رونمایی از کتاب و آثار استاد فضائلی در شأن و منقبت حضرت صدیقه کبری، فاطمه زهرا(س) در نگارخانه موزه آستان قدس رضوی در دی ماه سال جاری.

علاوه بر این، هیئت کتاب الثقلین قصد دارد که در رویداد فرهنگی هنری «مادرانه»، ویژه تکریم از مادر امام رضا(ع)، حضرت نجمه خاتون در بهمن ماه شرکت کند. شرکت در نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان در اسفندماه، آخرین برنامه تنظیم شده برای این هیئت در سال جاری است.

الهه سادات بدیع زادگان

انتهای پیام