رتبه 64 جهانی ایران در شاخص نوآوری جهانی در سال 2024/رتبه 115 ایران در استفاده از خدمات دولتی آنلاین

به گزارش ایسنا، شاخص نوآوری جهانی هر ساله توسط سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) منتشر می شود و کشورهای جهان را بر اساس ظرفیت ها و نتایج نوآوری شان رتبه بندی می کند. این شاخص شامل حدود 80 زیرشاخص است که در دو بخش اصلی ورودی ها و خروجی های نوآوری گروه بندی می شوند.

ایران در سال 2024 در رتبه کلی 64 قرار گرفته و نسبت به سال 2023 با دو پله افت مواجه شده است. این گزارش جزئیات رتبه ایران در بخش های مختلف نوآوری و تحلیل نقاط قوت و ضعف آن را ارائه می دهد.

امیرعباس محمدی کوشکی از کارشناسان کارگروه رتبه بندی و پژوهش های بین الملل تیم ملی اختراعات و نوآوری ایران در گفت وگو با ایسنا، با بررسی گزارش شاخص جهانی مالکیت فکری 2024، گفت: بر اساس این گزارش ایران در سال 2024 در میان 133 کشور حاضر در شاخص نوآوری جهانی رتبه 64 را به دست آورده، ولی در مقایسه با سال های گذشته، این رتبه نسبت به سال 2020 که 67 بود، بهتر شده است؛ اما در مقایسه با سال 2022 که ایران در رتبه 53 قرار داشت، افت کرده است. همچنین، ایران در میان کشورهای با درآمد متوسط پایین (lower-middle-income economies) جایگاه پنجم را به خود اختصاص داده که نشان دهنده عملکرد نسبی خوبی در این دسته از کشورها است.

وی اضافه کرد: علاوه بر این، ایران در میان 10 کشور منطقه آسیای مرکزی و جنوبی رتبه دوم را کسب کرده است.

محمدی با بیان اینکه شاخص نوآوری جهانی شامل دو بخش «ورودی» و «خروجی» نوآوری است، اظهار کرد: شاخص ورودی ها شامل زیرساخت ها، سرمایه گذاری ها و منابع انسانی هستند که برای تولید نوآوری ضروری اند و شاخص خروجی ها نیز شامل نتایج ملموسی مانند ثبت پتنت ها، مقالات علمی و محصولات خلاقانه می شوند.

ورودی های نوآوری

وی با اشاره به ورودی های نوآوری، تصریح کرد: ایران در سال 2024 رتبه 85 را در بخش ورودی های نوآوری به دست آورده است. این رتبه نشان می دهد که ایران در فراهم کردن زیرساخت ها و سرمایه گذاری های لازم برای نوآوری هنوز با چالش هایی مواجه است. به طور مثال، در زیرشاخص هایی مانند کیفیت تنظیمات نظارتی (regulatory quality) و ثبات سیاستی برای کسب وکارها، ایران رتبه های بسیار پایینی دارد. در شاخص کیفیت تنظیمات نظارتی، ایران رتبه 133 و در شاخص ثبات سیاستی رتبه 126 را به دست آورده است که نشان دهنده ضعف های مهم در محیط نهادی و قانونی کشور است.

خروجی های نوآوری

محمدی با اشاره به خروجی های نوآوری نیز گفت: در بخش خروجی های نوآوری، ایران در سال 2024 رتبه 48 را به خود اختصاص داده است که نسبت به بخش ورودی ها جایگاه بهتری را نشان می دهد. این امر نشان دهنده این است که ایران نسبت به سرمایه گذاری های خود توانسته است خروجی های مناسبی تولید کند. در شاخص هایی مانند تعداد مقالات علمی و ثبت پتنت ها، ایران عملکرد خوبی دارد. برای مثال، تعداد مقالات علمی منتشر شده توسط ایران در سال های اخیر افزایش یافته و در سال 2022 به رتبه 28 رسیده است. همچنین، تعداد پتنت های ثبت شده توسط ایرانیان نیز با رشد قابل توجهی مواجه بوده است.

این عضو رسمی ویکی آمار سازمان ملل متحد، خاطر نشان کرد: ایران در برخی از شاخص های نوآوری جهانی عملکرد خوبی داشته و در برخی دیگر با چالش هایی مواجه است که در ادامه به تحلیل نقاط قوت و ضعف ایران در شاخص های مختلف پرداخته می شود:

نقاط قوت
سرمایه بازار: ایران در شاخص سهم ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی (GDP) با رتبه 1 در جهان قرار دارد. این شاخص نشان دهنده ظرفیت بالای ایران در بهره برداری از سرمایه بازار برای رشد نوآوری است.

تعداد علائم تجاری: ایران در شاخص تعداد علائم تجاری ثبت شده نسبت به تولید ناخالص داخلی نیز رتبه یک را کسب کرده است. این شاخص بیانگر ظرفیت بالای ایران در حوزه مالکیت فکری و ثبت اختراعات و علائم تجاری است.

فارغ التحصیلان رشته های علمی و مهندسی: در شاخص تعداد فارغ التحصیلان رشته های علمی و مهندسی، ایران با رتبه 8 یکی از بهترین عملکردها را در میان کشورهای جهان دارد. این نشان دهنده سرمایه انسانی قوی در حوزه های علمی و فنی است که می تواند به تقویت نوآوری در آینده منجر شود.

واردات فناوری پیشرفته: ایران در شاخص واردات فناوری های پیشرفته نیز رتبه 18 را کسب کرده که نشان دهنده تمایل بالای کشور به استفاده از فناوری های پیشرفته در بخش های مختلف اقتصادی است.

نقاط ضعف
کیفیت تنظیمات نظارتی: ایران در شاخص کیفیت تنظیمات نظارتی، بدترین رتبه یعنی 133 را به خود اختصاص داده است. این نشان دهنده ضعف جدی در ایجاد محیط قانونی و نظارتی مناسب برای کسب وکارها و نوآوری است.

نرخ تعرفه های تجاری: نرخ تعرفه های اعمال شده در ایران نیز یکی از چالش های بزرگ برای تجارت و نوآوری است. ایران در این شاخص رتبه 131 را دارد که نشان دهنده سیاست های تجاری محدودکننده است.

زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT): زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران نیز با چالش هایی مواجه است. در شاخص دسترسی به ICT، ایران در رتبه 89 و در استفاده از خدمات دولتی آنلاین رتبه 115 قرار دارد که نشان دهنده لزوم بهبود زیرساخت های فناوری در کشور است.

تأثیر نوآوری بر رشد اقتصادی و اجتماعی

محمدی با بیان اینکه یکی از مهم ترین بخش های گزارش شاخص نوآوری جهانی، تحلیل تأثیرات اقتصادی و اجتماعی نوآوری است، در این باره توضیح داد: در ایران، نوآوری تأثیرات مثبتی بر بهره وری نیروی کار و رشد اقتصادی داشته است. برای مثال، بهره وری نیروی کار در سال 2023 نسبت به سال قبل 1.4 درصد افزایش یافته است. همچنین، طول عمر متوسط ایرانیان در سال 2022 به 74.6 سال رسیده است که نشان دهنده بهبود شاخص های سلامت و زندگی اجتماعی است.

تحلیل روندها و چشم انداز آینده

وی خاطرنشان کرد: با توجه به روندهای سال های اخیر، می توان گفت که ایران در بخش خروجی های نوآوری عملکرد مناسبی داشته است، اما در بخش ورودی ها و به ویژه زیرساخت های قانونی و نهادی نیازمند اصلاحات جدی است. بهبود در بخش های نهادی، تسهیل کسب وکارها و کاهش موانع تجاری می تواند به تقویت نوآوری در ایران منجر شود.

وی اضافه کرد: به طور کلی، اگرچه ایران در شاخص نوآوری جهانی 2024 با چالش هایی مانند ضعف های نهادی و زیرساختی مواجه است، اما با بهره گیری از سرمایه انسانی قوی، ظرفیت های بالای علمی و تمایل به استفاده از فناوری های پیشرفته می تواند در آینده جایگاه بهتری در این شاخص کسب کند.

این کارشناس کارگروه رتبه بندی و پژوهش های بین الملل تیم ملی اختراعات و نوآوری ایران، گفت: در این گزارش ایران در 7 بخش بررسی شده است که به صورت کلی به رتبه های کسب شده اشاره می شود:

شاخص رتبه کلی ایران مؤسسات 133 ثبات عملیاتی برای مشاغل 130 اثربخشی دولت 120 حاکمیت قانونی 118 محیط کسب و کار 128 سیاست ها و فرهنگ کارآفرینی 85 سرمایه انسانی و تحقیق 64 آموزش و پرورش 93 هزینه آموزش بر اساس GDP 109 بودجه دولتی دانش آموزان متوسطه 67 امید به زندگی در مدرسه 66 نسبت دانش آموز به معلم 96 آموزش عالی 35 فارغ التحصیلان علوم ومهندسی 8 تحقیق و توسعه 48 پژوهشگران 47 رتبه بندی دانشگاه های QS 42 در بخش زیر ساخت 95 زیر ساخت های عمومی 50 تشکیل سرمایه ناخالص GDP 5 در بخش پیچیدگی بازار 17 امور مالی برای استارت آپ ها 70 تنوع صنایع داخلی 58 مقیاس بازار داخلی 19 ارزش بازار GDP 1 در بخش پیچیدگی کسب و کار 110 زنان شاغل با مدرک تحصیلی پیشرفته 86 انتشارات مشترک پژوهشی و صنعت 82 همکاری تحقیق و توسعه دانشگاه و صنعت 121 استعداد پژوهشی، درصد در مشاغل 55 خروجی های دانش و فناوری 49 رشد و بهره وری نیروی کار 68 پیچیدگی تولید و صادرات 72 هزینه های نرم افزاری 3 صادرات خدمات ICT بر اساس کل تجارت 125 در بخش خروجی های خلاقانه 52 دارایی های نامشهود 23 علائم تجاری بر اساس مبدأ 1 بازار سرگرمی و رسانه 59 ایجاد اپلیکیشن موبایل 93 صادرات کالاهای خلاق 74 کالاها و خدمات خلاقانه 102

انتهای پیام