بهزیستی چه خدماتی را به سالمندان ارائه می دهد؟

به گزارش گروه جامعه ایرنا و به مناسبت 10 مهر برابر با اول اکتبر روز جهانی سالمندان، امروز جمعیت سالمند، 33.1 درصد از جمعیت 2 میلیون و 773 هزار و 720 نفری مددجویان بهزیستی را تشکیل می دهند و به زبان دیگر برای ادامه حیات و معیشت به بهزیستی وابسته هستند.

با توجه به اینکه انواع حمایت ها در افزایش سلامت و ارتقای کیفیت زندگی سالمند تاثیر بسزایی دارد، سازمان بهزیستی نیز خدمات مختلفی به آنها ارائه می دهد و به موجب قانون لایحه قانونی تشکیل سازمان بهزیستی کشور (مصوب سال 1359)، این سازمان در کنار سایر وظایف خود، مسئولیت نگهداری از سالمندان نیازمند را به عهده دارد که البته ظرفیت بهزیستی برای پذیرش رایگان در مراکز نگهداری تنها برای «سالمند مجهول الهویه بدون مکان» است.

بیشتر بخوانید
آیا می توان سالمند را به صورت رایگان به مراکز نگهداری بهزیستی سپرد؟

سازمان بهزیستی کشور در رابطه با مراکز نگهداری از سالمندان از طریق ارائه مجوز، اعطای یارانه و نظارت بر این بخش به سالمندان ارائه خدمت می کند. در این مراکز، پذیرش و ارائه خدمات مشاوره و مددکاری اجتماعی به سالمندان، خانواده یا بستگان آنها انجام می گیرد.

خدمات این مراکز شامل نگهداری شبانه روزی، روزانه و مراقبت در منزل است و مراقبت هایی از جمله انجام امور تغذیه، نظافت، استحمام، پوشاندن لباس، مراقبتهای بهداشتی درمانی، دارویی، امور توانبخشی وایجاد زمینه های سرگرمی بهره گیری از اوقات فراغت به سالمندان ارائه می شود.

خدمات به سالمندان برحسب میزان وابستگی آنها ارائه می شود

سالمندان از نظر میزان وابستگی به سه گروه سالمندان دارای حداقل وابستگی، سالمند با وابستگی نسبی و سالمند با حداکثر وابستگی تقسیم می شوند. با درنظر گرفتن این موضوع، سالمندان به مراکز مختلف بهزیستی جهت دریافت خدمات متناسب با نیاز خود معرفی می شوند. در این بین سالمندان با حداقل وابستگی و سالمندان با وابستگی نسبی مجاز به پذیرش در مرکز روزانه هستند.

افراد سالمند با حداکثر وابستگی بیشترین میزان نیاز به کمک و نظارت را دارند. همچنین سالمندان دارای نیازهای خاص نیز دارای حداکثر وابستگی از لحاظ جسمی، حسی، شناختی و دارای نیازهای ویژه ای از نظر مراقبتی، مداخلات درمانی و توانبخشی هستند. این گروه از افراد از خدمات مراکز شبانه روزی سالمندان برخوردار می شوند.

برنامه های آموزشی بهزیستی برای سالمندان

برنامه های آموزشی بهزیستی برای سالمندان در قالب برگزاری همایش ها، سمینارها، کارگاه های آموزشی، طرحها، تهیه کتاب، بروشور و بسته های آموزشی جهت آموزش مسئولین مراکز، کارشناسان، کادر خدمت دهنده به سالمندان، میانسالان و خانواده سالمندان اجرا می شود.

انجام تحقیقات در زمینه سالمندان از دیگری خدماتی است که بهزیستی به منظور شناسایی بهتر جامعه هدف و نیازهای آنها و ارائه پروتکل های لازم در این راستا ارائه می دهد.

توانمندسازی سالمندان شهری و روستایی از طریق آموزش شیوه زندگی سالم در تمام ابعاد در جهت سازگارسازی سالمند با دوران سالمندی و دستیابی سالمند به یک زندگی سالم و موفق، مناسب سازی محیط شهری و مسکونی معلولان و سالمندان و بیمه مکمل سالمندان معلول و نیازمند تحت پوشش سازمان بهزیستی که دارای دفترچه بیمه پایه باشند نیز از دیگر خدمات ارائه شده از سوی بهزیستی برای سالمندان به شمار می رود.

حمایت های اجتماعی بهزیستی از سالمندان

ارائه خدمات اجتماعی به خدمت گیرندگان تحت پوشش بهزیستی شامل کمک های مستمر و غیرمستمر به خانواده های خدمت گیرندگان است. براساس برآورد سازمان بهزیستی کشور بیشتر از 420هزار نفر از سالمندان معلول و نیازمند زیر پوشش خدمات مستمر این سازمان بوده اند.

بیشتر از 420هزار نفر از سالمندان معلول و نیازمند زیر پوشش خدمات مستمر سازمان بهزیستی هستند

سازمان بهزیستی کشور با پرداخت کمک هزینه معیشت (مستمری) افراد دارای معلولیت، سالمندان و بیماران روانی مزمن، کمک هزینه ارائه خدمات توانبخشی درمراکز غیر دولتی، کمک هزینه معیشت افراد دارای معلولیت خیلی شدید و شدید فاقد شغل و درآمد و پرداخت هزینه درمان و نگهداری معلولین سالمندان و بیماران روانی مزمن مجهول الهویه و همچنین ساماندهی افراد مجهول الهویه در مراکز شبانه روزی تلاش در توسعه رفاه اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان دارد.

بررسی وضعیت پوشش بهزیستی برای سالمندان در کشور

تعداد سالمندان در یک کشور نه تنها نشان دهنده روند پیر شدن جمعیت است بلکه نگاهی به سطح زندگی و رفاه این گروه از جامعه را نیز ارائه می دهد. بنا به آخرین آمار مرکز آمار ایران، 916 هزار و 243 سالمند تحت پوشش بهزیستی هستند که 435 هزار و 812 نفر از آنها مرد و 480 هزار و 431 نفر از آنها زن هستند.

باید توجه داشت که تعداد سالمندان تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور در سال 1396 هجری شمسی در ایران بالغ بر 617 هزار نفر بوده است که این تعداد در سال 1403 به 916 هزار نفر افزایش یافته است. افزایش تعداد سالمندان تحت پوشش از 617 هزار نفر به 916 هزار نفر نشان دهنده افزایش 48.5 درصدی است.

با توجه به آمار 9 میلیونی سالمندان در کشور، اما فقط 916 هزار نفر از آن ها تحت پوشش خدمات بهزیستی قرار دارند که منطقی به نظر نمی رسد چراکه خدمات بهزیستی شامل کمتر از 10 درصد سالمندان کل کشور می شود.

بیشتر بخوانید

جمعیت 9 میلیونی سالمندان و آموزش هایی که فراگیر نیست

برای فراگیرتر کردن خدمات بهزیستی به سالمندان باید افزایش بودجه و منابع مالی این سازمان را درنظر داشت. تقویت شبکه خدمات بهزیستی در مناطق روستایی و حذف موانع دسترسی، آموزش و آگاه سازی عموم درباره حقوق و خدمات بهزیستی برای سالمندان، ترویج فرهنگ احترام و محبت نسبت به سالمندان در جامعه و همکاری با سایر سازمان ها و تشکل های مردمی برای حل مسائل مربوط به سالمندان، پوشش بهزیستی برای سالمندان را گسترش و بهبود خواهد داد.