با واردات 5 میلیارد دلاری بنزین، نفت دیگر صنعت ملی نیست

به گزارش تجارت نیوز، بحران تامین بنزین و گمانه زنی ها نسبت به تصمیمات احتمالی دولت همچنان ادامه دارد. مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم، همچنان نسبت به توزیع یارانه بنزین انتقاد دارد و هر روز گمانه های جدیدی درباره نرخ بنزین مطرح می شود. اما نکته مغفول در این زمینه، نبود هیچ گونه آمار دقیقی نسبت به یارانه بنزین و میزان واردات آن است.

البته رقم واردات بنزین در ایران همچنان به طور رسمی مشخص نیست. اما پزشکیان در بخشی از اولین نشست خبری خود با اعلام رقم پنج میلیارد دلاری واردات بنزین، اعتراض خود را نسبت به آن چه یارانه بنزین نام گذاری می شود، عنوان کرد.

بر اساس مفاد قانون بودجه امسال، وزارت نفت در سال جاری بابت تامین بنزین 140 هزار میلیارد تومان هزینه خواهد کرد که بر اساس نرخ تسعیر ارز یعنی نرخ 28 هزار و 500 تومانی، حدود 4.9 میلیارد دلار خواهد شد. تامین بنزین صرفا از واردات صورت نمی گیرد و بخش اعظم آن از پالایشگاه های داخلی خریداری می شود. یعنی رقم 140 همت صرفا به واردات اختصاص نیافته و منطقا کل 4.9 میلیارد مورد اشاره پزشکیان نیز به واردات اختصاص نمی یابد.

در همین زمینه، عماد رفیعی، کارشناس انرژی، در یک گفت وگوی تلویزیونی عنوان کرد که واردات بنزین در پیک مصرف، به صورت مقطعی به روزانه 30 میلیون لیتر رسیده است. اما در سال گذشته، تولید بنزین حدود 112 میلیون لیتر بوده و میانگین مصرف به 118 میلیون لیتر رسیده بود. این یعنی کسری شش الی هفت میلیون لیتری در این زمینه مشاهده شده است.

حال نکته اساسی اینجاست که پس رقم اصلی واردات بنزین چقدر است و چرا این قدر اخبار ضد و نقیضی در این زمینه وجود دارد؟

غیرشفاف بودن آمارها

تجارت نیوز طبق پی گیری هایی که تاکنون از مجموعه وزارت نفت انجام داده، به موضوع غیرشفاف بودن آمارها پی برده است. هیچ کس رقم دقیقی نسبت به میزان واردات بنزین اعلام نمی کند و اخبار ضد و نقیضی در این رابطه منتشر می شود. موضوع صرفا محدود به واردات نیست. بسیاری از موضوعاتی که به وزارت نفت وابسته است، انتشار عمومی پیدا نمی کنند. یکی از این موضوعات همان رقم واردات بنزین و رقم یارانه بنزین است. همین موضوع باعث افزایش مناقشات رسانه ای خواهد شد.

موضوع رقم یارانه نیز یکی از همان موضوعات حساس است که چرایی اعلام نشدن رقم دقیق آن مشخص نیست. این موضوع باعث شده است که با مراجعه به سایت کدال و نگاه به رقم بهای تمام شده بنزین برای پالایشگاه های متعدد و تفاوت آن با درآمد حاصل از بنزین برای آن ها، بتوان میزان یارانه را برآورد کرد.

همین موضوع مناقشات بسیاری را رقم می زند. چرا که هر پالایشگاه، بهای تمام شده متفاوتی دارد. تکنولوژی هر پالایشگاه متفاوت است و همین موضوع، بهای تمام شده هر پالایشگاه را متاثر خواهد کرد. حال مشخص نیست که رقم یارانه پرداختی به پالایشگاه چقدر است و چرا اساسا این رقم انتشار عمومی پیدا نمی کند.

آن طور که به نظر می ‎رسد، بهای تمام شده تولید بنزین هر پالایشگاه در سالیان گذشته، با احتساب نفت خام بوده است. این در حالی است که نفت کالایی ملی است و با در اختیار گذاشتن نفت به پالایشگاه ها، تنها حق العمل آن ها لحاظ می شد. اما به نظر می رسد شرکت نفت همان طور که نفت را به دیگر کشورها می فروشد، در چندین سال گذشته به پالایشگاه های داخلی نیز می فروشد. این موضوع اگر درست تحلیل نشود و موضوع احتساب نفت خام در آن لحاظ نشود، منجر به بیش برآورد میزان یارانه خواهد شد.

نفت دیگر ملی نیست!

ناصر عاشوری، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی پالایش نفت، در یک گفت وگو تلویزیونی گفت که طبق آخرین محاسبات، قیمت تمام شده بنزین در کشور با احتساب نفت خام 30 هزار تومان است. این خود تاییدی بر محاسبه نفت خام در قیمت تمام شده بنزین است که می تواند تحلیل راجع به میزان یارانه را با مشکل مواجه کند.

نفت کالایی ملی است و در نهایت پالایشگاه ها نیز موظف هستند که فرآورده های تولیدی خود را به وزارت نفت بفروشند و حقی به جهت فروش آن ندارند. حال چطور می توانند نفت ملی را همان طور که به کشورهای خارجی می فروشند، به پالایشگاه های داخلی نیز بفروشند و در نهایت فرآورده ها را با احتساب قیمت نفت ملی محاسبه کنند؟ فروش نفت به پالایشگاه ها علنا نفت را از ملی بودن آن خارج کرده است.

این موضوعی حساس است و نسبت به آن صحبتی از جانب مسئولان وزارت نفت انجام نمی شود. همان طور که از رقم واردات بنزین و چرایی واردات در کشوری نفتی بحثی به میان آورده نمی شود.

واردات بنزین با تهاتر

موضوع واردات بنزین که تاکنون محلی از مناقشه بود، با انتقادات متعدد مسئولان دولت چهاردهم، دیگر علنی شده است. اکنون دیگر مسئولان ترسی نسبت به اعلام وارد کردن بنزین در کشوری ندارند. البته دلایل این موضوع را همچنان بیان نمی کنند و بر پر مصرفی مردم تاکید می کنند. در دولت قبل، مسئولان نسبت به صحبت راجع به واردات بنزین هم واهمه داشتند و به ندرت آن را تایید می کردند.

نکته دیگر آن است که بخش اعظم واردات بنزین با تهاتر انجام می شود و این موضوعی است که توسط مسئولان وزارت نفت تایید شده است. به دلیل تحریم های بین المللی، واردات و صادرات نفت و فرآورده های آن با مشکلات جدی روبه رو است. اما نکته مورد توجه آن جاست که واردات بنزین با تهاتر، نباید به عنوان بهانه ای به جهت کم برآورد کردن رقم بنزین وارداتی در نظر گرفته شود. چرا که به هر حال بخشی از ارز کشور که می توانست توسط صادرات وارد کشور شود، با تهاتر از طریق واردات بنزین وارد کشور می شود و همین موضوع به طور غیرمستقیم بر کاهش درآمدهای ارزی دولت اثرگذار است.

باید گفت رویه غیرشفاف وزارت نفت و انتشار عمومی نیافتن بسیاری از مسائلی حساس در کشور، تنها به بحران ها می افزاید. برآورد و اعلام دقیق میزان واردات بنزین، یارانه بنزین، فروش نفت خام به پالایشگاه های داخلی و دیگر مسائلی به طور عمومی منتشر نمی شوند، می تواند به بسیاری از کارشناسان در ارائه راهکار برای برون رفت از بحران بنزین کمک کنند. همچنین تاکنون هیچ دولتی با آمارهای غیرشفاف نتوانسته اعتماد عمومی را به دست بیاورد.

برچسب ها اخبار برگزیده بحران بنزین صنعت نفت واردات بنزین واردات بنزین با تهاتر