یک قرن نبرد با آتش و حادثه در تهران/ نگاهی به چالش های 100 ساله آتش نشانان در روز آتش نشان

به گزارش ایسنا، آتش نشانی فراتر از یک شغل است چرا که کمتر شغلی را می توان یافت که در آن افراد برای نجات یک جان، خود را به آب و آتش بزنند و در این مسیر حتی جان بدهند. امروز هفتم مهرماه، روزی است که به نام آتش نشانان نام گذاری شده است. از سوی دیگر امسال صدمین سال فعالیت آتش نانی در تهران است. همین موضوع بهانه ای شد تا به پای صحبت چند آتش نشان قدیمی بنشینم تا هم خاطرات و شغلشان بگویند و هم از چالش هایی بگویند که عمرشان به یک قرن رسیده اما هنوز حل نشده است.

افشین فلاح زاده، رئیس ایستگاه 46 آتش نشانی تهران که متولد سال 54 و دارای دو فرزند است، در گفت وگو با ایسنا درباره چگونگی آتش نشان شدنش، می گوید: از آنجایی که پدرم در پالایشگاه تهران کار می کرد، من هم وقتی به سن کار کردن رسیدن پدرم من را به پالایشگاه برد و مدتی در آنجا مشغول کار بودم اما هیچوقت به آن علاقه ای نداشتم و فکر و ذکرم جای دیگر بود. من از بچگی عاشق شغل آتش نشانی بودم، این علاقه ام به قدری زیاد بود که وقتی حادثه ای رخ می داد و صدای ماشین آتش نشانی را می شنیدم؛ دنبال ماشین می دویدم تا به محل حادثه برسم و نحوه کارشان را از نزدیک ببینم که البته بعضی وقت ها از آنها جا می ماندم اما این علاقه همیشه با من بود.

این آتش نشان که  بیست و ششمین سال خدمتی خود را طی می کند؛ می افزاید: تا اینکه سال 78، سازمان آتش نشانی تهران آگهی استخدام داد و من که همیشه منتظر این فرصت بودم، ثبت نام کردم و توانستم در تمام آزمون های علمی و ورزشی آن قبول بشوم. از اوایل سال 79 کارم را شروع کردم و امسال نزدیک 27 سال است که آتش نشانم و با عشق کارم را ادامه می دهم.

فلاح زاده درباره چرایی اهمیت ایستگاهی که فرماندهی آن را برعهده دارد، می گوید: ایستگاه 46 آتش نشانی که در منطقه چهارراه ولیعصر تهران قرار دارد و پنج سالی می شود ریاست آن را بر عهده دارم، یکی از پرمخاطره ترین و حساس ترین مناطق عملیاتی کشور است. در این منطقه ما وزارتخانه های مختلف، مراکز تجاری و اداری بسیار بزرگ، مراکز خرید انبوه و نهادهای عالی کشور را داریم و علاوه بر آن جمعیت زیادی هم در آن درحال تردد هستند. این مسائل اهمیت و میزان خطر این منطقه را نشان می دهد.

باید اختیارات سازمان آتش نشانی بیشتر شود

رئیس ایستگاه 46 آتش نشانی تهران ادامه می دهد: متاسفانه یکی از دغدغه های ما، ناایمن بودن ساختمان هاست. من معتقدم اکثر ساختمان ها، حداقل در منطقه ما، ناایمن هستند به این معنا که همه چیز در این ساختمان رعایت شده به جز ایمنی. متاسفانه اکثر مالکین و مدیران ساختمان ها به این مسئله توجهی ندارند؛  یعنی به جز ساختمان های قدیمی، حتی ساختمان های نوساز نیز، موارد ایمنی را کاملا رعایت نمی کنند. چندسالی است که سازمان آتش نشانی تهران، از هر ساختمان بازدید ایمنی به عمل می آورند و این کار روزانه در برنامه هر ایستگاه وجود دارد.

وی می افزاید: ما آتش نشانان هنگامی می توانیم در زمینه پیشگیری از خطرات قوی عمل کنیم که اختیارات و قدرت اجرایی بالایی داشته باشیم. سازمان آتش نشانی باید به گونه ای قدرت داشته باشد که نیاز به ورود دستگاه قضا یا شهرداری نداشته باشد و بتواند به تنهایی مالکان ساختمان ها را به رعایت نکات ایمنی سوق دهد زیرا مجموعه این عوامل باعث حفظ جان و مال مردم می شود و این مسئله اصلا شوخی بردار نیست.

ما فرهنگ ایمنی نداریم

سعی می کنم فرهنگ ایمنی را در کشور بالا ببرم

فلاح زاده با اشاره به فعالیت های اینستاگرامی برای ارتقاء فرهنگ ایمنی می گوید: حدود پنج سال پیش تصمیم گرفتم علم و مهارتی را که به عنوان یک آتش نشان کسب کرده ام و تجربه ای را که دارم با مردم به اشتراک بگذارم و از این طریق هم فرهنگ ایمنی را بالا ببرم و هم آموزش هایی ارائه دهم که از وقوع حوادث جلوگیری کنم و اینچنین شد که در شبکه اجتماعی اینستاگرام شروع به کار کردم و هر روز چند کلیپ در حوزه های مختلف پیگیری از حوادث و ایمنی تولید و منتشر می کنم.

وی می افزاید: من شاهد هستم که در همین شهر تهران نیز، فرهنگ ایمنی وجود ندارد و بسیاری از مردم حتی ساده ترین نکات ایمنی را نیز بلد نیستند و این گونه است که در عروسی ها و تولدها شاهد هستیم که بادکنک هایی که به عنوان بادکنک هلیومی فروخته می شوند؛ جان افراد را می گیرد و روز جشن را به روز عزا تبدیل می کند در حالی که با رعایت نکات ساده می توان از این فجایع جلوگیری کرد. من در صفحه اجتماعی خودم تلاش می کنم همین نکات را که در زندگی روزه مره همه شهروندان مورد نیاز است، آموزش دهم تا کمتر شاهد وقوع حوادث مختلف باشیم.

فلاح زاده با تاکید بر اینکه در کشورمان اهمیت ایمنی دست کم گرفته می شود، می گوید: موارد ایمنی انقدر در کشور ما کم اهمیت شمرده می شوند که اگر روزی یک نفر بخواهد به افراد آموزش ایمنی دهد همه تصور می کنند که قصد فروش ایمنی و درآمدزایی را دارد در صورتیکه من معتقدم حتی اگر کسی بخواهد ایمنی را بفروشد نیز، هیچ اشکالی ندارد چون این کار باعث حفظ جان و مال افراد می شود. علاوه بر این، برخی ادارات از ما آتش نشانان می خواهند که برای پرسنلشان، کلاس های ایمنی برگزار کنیم و این مسئله باعث می شود فرهنگ ایمنی در آن اداره بالا برود و جان افراد کمتر در خطر بیافتد.

این آتش نشان ادامه می دهد: در مجموع من معتقدم این آموزش های ایمنی، باید به صورت عمومی و در دسترس همگان به صورت رایگان قرار گیرد تا همه یاد بگیرند چه اقداماتی انجام دهند که شاهد حوادث نباشیم و چه اقداماتی انجام ندهند که حوادث ایجاد شوند و اینگونه میزان حوادث و تلفات و خسارات ناشی از آن کاهش می یابد. ایمنی، به همه افراد یک جامعه مربوط است و همه مردم از کودک تا سالمند باید آموزش ایمنی ببینند.

 تعداد آتش نشانان در کشور کم است

تا شرایط ایده آل خیلی فاصله داریم

فلاح زاده می گوید: بر اساس استاندارهای موجود، به عنوان مثال در همین ایستگاه 46 ، باید در هر شیفت 13 تا 14 نفر نیرو داشته باشیم اما در حال حاضر در هر شیفت تعداد ما هشت نفر است. یعنی ما در هر شیفت کمبود نیرو داریم که این مسئله باعث می شود هم فشار روی نیروها زیاد شود و هم در حوادث بزرگ نیاز به کمک سایر ایستگاه ها پیدا کنیم.  در زمینه تجهیزات نیز توسط مدیریت سازمان اقدامات خوبی انجام شده اما نیاز است قوی تر شویم و ای کاش هر چند سال یک بار تجهیزات ما کاملا نو شوند ولی هنوز تا شرایط ایده آل هنوز خیلی فاصله داریم. این موضوع در دیگر شهرهای کشور که بیشتر هم وجود دارد.

آتش نشان شدن در تقدیرم بود!

مهدی کنگاوری، یکی از فرماندهان عملیاتی آتش نشانی تهران نیز در گفت وگو با ایسنا می گوید: من سال 79 وارد سازمان آتش نشانی شدم و داستان ورودم به سازمان اینگونه بود که من شغل آزاد داشتم و حتی درآمدم نیز خوب بود اما یک روز با صاحبکارم به مشکل برخوردم و استعفا دادم. همان روز وقتی به خانه رسیدم روی میز یک روزنامه همشهری دیدم آن را برداشتم و خیلی اتفاقی دیدم سازمان آتش نشانی تهران استخدام می کند و احساس کردم شاید راه و تقدیر من این باشد به همین دلیل دنبال استخدام رفتم و موفق هم شدم.

وی می افزاید: چندسالی است که فرمانده عملیات شده ام، یعنی وقتی حادثه یا حریقی رخ می دهد من در بیرون از محل حادثه، عملیات را مدیریت می کنم و در واقع تکنیک مقابله با آن حادثه و وظیفه هر نیرو را مشخص می کنم. هر فرمانده یک معاون فرمانده دارد که با سایر آتش نشان ها وارد حادثه می شود و چشم فرمانده در محل حادثه خواهد بود.

این آتش نشان با اشاره به اینکه خدار و شکر تاکنون برای آتش نشانانی که من فرمانده شان هستم هیچ اتفاقی رخ نداد، ادامه می دهد: اگر حادثه ای برای هر یک از نیروهای آتش نشانی در محل حادثه رخ دهد، مسئولیت آن با فرمانده عملیات است اما در قوانین بیشتر به شرایط محل حادثه توجه می شود و در واقع هر یک از افراد باید شرایط را بسنجند.

کنگاوری با اشاره به اینکه آتش نشانان خیلی به یکدیگر نزدیک هستند؛ می گوید: ساعت کاری ما 24، 48 است یعنی ما 24 ساعت در محل کار شیفت هستیم و 48 ساعت استراحت می کنیم. به خاطر این نوع ساعت کار،  ما ساعات زیادی را در کنار همکارانمان زندگی می کنیم. از آنجایی که بیشتر آتش نشانان در زمان استراحتشان به شغل دیگری نیز مشغولند در نتیجه ما در کنار همکارانمان بیشتر زندگی می کنیم تا در کنار خانواده هایمان و انگار دو خانواده داریم. به همین دلیل وقتی برای یکی از ما اتفاقی افتد زندگی کل همکاران تحت تاثیر قرار می گیرد.

تجهیزات انفرادی ما ضعیف است

وی می افزاید: در بیشتر کشورهای دنیا، آتش نشانان تجهیزات انفرادی خاصی دارند که در شرایط مختلف می توانند از آن استفاده کنند. به عنوان مثال کمربندهایی در دنیا وجود دارد که کاربردهای مختلفی دارند اما ما اصلا از آن کمربند در ایران نداریم. علاوه بر این، متاسفانه تعویض لباس های آتش نشانی نیز بسیار پروسه سختی دارد و من به شخصه ترجیح می دهم همین لباسی که در یک ماموریت پاره شده را بپوشم و این پروسه را طی نکنم.در حالیکه تجهیزات ما باید همیشه نو و سالم باشند تا بتوانیم بهتر خدمت کنیم.

ما به آتش نشان بودن افتخار می کنیم

کنگاوری با اعلام خوشنودی از جایگاهی که آتش نشانان در میان مردم دارند؛ اظهار می کند: کار ما آتش نشانان خیلی سخت است و حتی امکانات ما نیز کمبودهایی دارد؛ اما ما جایگاه ویژه ای نزد مردم داریم که این مسئله خیلی برای ما دوست داشتنی است. اکثرا ماموریت های ما زمانی است که مردم در شرایط سخت قرار دارند؛ به عنوان مثال خانه و زندگی شان آتش گرفته یا در تصادفات آسیب جدی دیده اند اما در همه این شرایط مردم با ما رفتار خوبی دارند و همیشه از دیدن ما هنگام مشکلاتشان خوشحال می شوند که این مسائل باعث می شود ما حس خیلی خوبی به کارمان داشته باشیم. همچنین همیشه شاهد هستیم که شهروندان برای ما دعای خیر می کنند که این نیز برای ما بسیار خوشآیند و رضایت بخش است.

این آتش نشان درباره خاطره های خوب و بد دوران خدمت خود نیز می افزاید: اواسط دهه 80 بود که برای یک ماموریت در پارک اعزام شدیم. در محل حادثه دیدم که یکی از انگشت های دست یک دختر بچه حدودا پنج ساله، در چرخ و فلک گیر کرده و این بچه خیلی درد داشت. وقتی میله ها را بریدیم و دست بچه آزاد شد؛ انقدر با زبان بچگانه خودش تشکر کرد که من به خودم و شغلی که انتخاب کرده بودم، افتخار کردم و هیچوقت آن صحنه را فراموش نمی کنم. بدترین خاطره همه ما آتش نشانان نیز، حادثه پلاسکو بود که این حادثه به قدری بزرگ و وحشتناک بود که هیچوقت شبیهش را ندیده بودیم و آواربرداری به شدت سخت بود. متاسفانه 16 نفر از همکارانمان را در آن از دست دادیم.

یک بار از ارتفاع پرت شدم

ای کاش همه چیزمان مثل استاندارهای جهانی شود

محمود حاجتی، آتش نشانی دیگری است که در گفت وگو با ایسنا می گوید: به قول فرمانده، من که معاون فرمانده هستم، چشم فرمانده داخل حادثه هستم به این معنا که فرمانده روش انجام عملیات را به معاون منتقل می کند و معاون آن را به سایر آتش نشانان اعلام می کند و همراه آنها وارد محل حادثه می شود. در واقع معاون فرمانده، مسئول رده بالایی است که وارد صحنه می شود.

وی با اشاره به حادثه ای که برای او رخ داده است؛ می افزاید: سال 96 در یک مغازه چرم فروشی حریقی رخ داد که بسیار بزرگ بود و پرحرارت، برای تخلیه دود و حرارت، به پشت بام رفتم تا شیشه ها بشکنم و مجرایی برای تخلیه دود باز کنم که به یک باره از روی کولر حدود سه متر سقوط کردم. در این حادثه، مهره های کمرم به شدت آسیب دید و هنوز نیز دردهایی دارم که همراه من هستند.

این آتش نشان با اشاره به فعالیت های اخیرش ادامه می دهد: اخیرا سازمان ما در تلاش است تا استاندارهای جهانی ایزو را کسب کند. به همین جهت پایگاهی ایجاد شده و آتش نشانان خارجی ازکشورهای همجوار برای آموزش به این مرکز مراجعه می کنند.این مسئله برای ما آتش نشانان باعث افتخار است اما باید به این نکته توجه داشت که وقتی حرف از استاندارهای جهانی می شود، همه چیز ما باید استاندارد شود. به این معنا که هم تجهیزات و آموزش ها باید به روز شود و هم اینکه شرایط کاری برای آتش نشانان باید به گونه ای باشد که وقتی سر شیفت و عملیات هستند هیچ دغدغه فکری دیگری جز مهار آتش و خدمت رسانی بهتر نداشته باشند که در حال حاضر شرایط ما انقدر مطلوب نیست و امیدوارم سازمان آتش نشانی به این مسائل نیز توجه کند.

آتش نشانان تهرانی جزو مشاغل سخت نیستند

چرا شهرداری قانون را رعایت نمی کند؟

فرج ولی زاده کارشناس آتش نشانی نیز در گفت وگو با ایسنا می گوید: من از بچگی به مشاغل عملیاتی و هیجانی مثل خلبانی، مشاغل نظامی و آتش نشانی علاقه داشتم. وقتی بزرگتر شدم دنبال هر سه این کارها رفتم اما موقعیت آتش نشانی زودتر برایم فراهم شد و چون چند بچه محلمان آتش نشان بودند، من هم به دنبال این کار رفتم.

وی با اشاره به اینکه آتش نشانان از شرایط قانونی رضایت ندارند؛ می افزاید: خداروشکر از شغلم با همه سختی هایش راضیم اما برخی مسائل اداری و قوانین ما را اذیت می کند که امیدواریم اصلاح شوند. مثلا با اینکه کار ما بسیار خطرناک و سخت است و در قانون نیز عنوان شغل آتش نشان، جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب شده و بر همین اساس ما باید با 20 سال سابقه کار بازنشسته شویم و از سایر مزایای این سختی کار استفاده کنیم، متاسفانه این امر تحقق پیدا نکرده است.

این آتش نشان ادامه می دهد: همه آتش نشانان در سراسر کشور، مشمول قانون سختی کار می شوند اما در تهران چون سازمان آتش نشانی تحت پوشش بیمه شهرداری تهران است و بیمه ما نیز همانند سایر آتش نشانی ها نیست؛ این قانون برای ما اجرا نمی شود و هر بار که پیگر این حق خود می شویم نتیجه ای حاصل نمی شود.

این کارشناس آتش نشانی می گوید: سازمان آتش نشانی در سال های اخیر اقدامات خوبی در زمینه های مختلف انجام داده است. به عنوان مثال ریاست فعلی سازمان، طرح ساخت مسکن برای آتش نشانان تهرانی را کلید زد که به این خاطر از او متشکریم، اما من به خاطر دارم که مسئله سختی کار ما اولین وعده ایشان بود که هنوز عملی نشده است و حق ما دراین باره اجحاف می شود.

آتش نشانان امانت دار مردم هستند

امیر خلیل پور، کاردان آتش نشانی نیز در گفت وگو با ایسنا می گوید: هر یک از ما بعد از اینکه چند سال آتش نشان باشیم می توانیم در دوره های مختلف کاردانی و کارشناسی شرکت کنیم و درجه خود را بالا ببریم، من کاردان آتش نشانی هستم و چون گواهینامه پایه یک دارم، راننده خودرو سنگین آتش نشانی به نام خودروی پس رو یا همان خودروی دوم در عملیات ها هستم.البته ما به جز رانندگی، در صورت نیاز وارد عملیات نیز می شویم اما بیشتر وظیفه رساندن آتش نشانان و تجهیزات را به محل حادثه داریم.

این آتش نشان با اشاره به وظایف راننده ها در آتش نشانی ادامه می دهد: ما در برنامه هر شیفت، طرح شهرشناسی داریم یعنی بیشتر در ساعت خلوتی شهر، به مراکز مختلف منطقه عملیاتی خود می رویم تا کوچه ها و خیابان ها را یاد بگیریم تا در عملیات ها زودتر آدرس را پیدا کنیم. همچنین اگر خیابانی مسدود شده باشد، معمولا پلیس راهور به ما اعلام می کند اما ما هم خودمان مسیرها را بررسی می کنیم.

ما از این آتش نشان درخواست کردیم تا اگر خاطره تلخی از عملیات ها دارد؛ برایمان تعریف کند اما وی در پاسخ به این خواسته ما می گوید: من معتقدم ما آتش نشان ها مثل دکترها باید امانت دار مردم باشیم و اتفاقاتی که رخ می دهد را هیچوقت برای کسی بازگو نکنیم تا این اعتماد مردم برای ما بماند.ما همیشه زمانی نزد شهروندان می رویم که شرایط روحی و جسمی بدی دارند بنابراین این مسائل نباید بازگو شود تا برای افراد دیگر نیز ناراحتی ایجاد نکند. هر کسی که من را می شناسد این اخلاق من را می داند برای همین حتی همسرم نیز درباره عملیات ها از من سوال نمی پرسد و به این مسئله احترام می گذارد.

پشت سر آتش نشانان هیچ حرف و حدیثی وجود ندارد

راندن ماشین آتش نشانی پراسترس است

بیژن فراهانی یکی دیگر از آتش نشانان در گفت وگو با ایسنا درباره ماجرای آتش نشان شدنش، می گوید: سال 86 بود که من به صورت حرفه ای بسکتبال بازی می کردم، یک روز یک نفر من را در سالن ورزشی دید و گفت که خیلی به درد کار آتش نشانی می خورم. از همان جا این جرقه در ذهن من زده شد و به دنبال استخدام در آتش نشانی رفتم و همان سال در تمام آزمون ها قبول شدم و بعد از آموزش های تخصصی، به عملیات رفتم. خانواده ام مخالفتی با آتش نشان شدن من نداشتند اما من بچه یکی مونده به آخر هستم و مجرد، مادرم هر شیفت برایم دعا می کند و نگرانم است حتی در هر شیفت حداقل یک بار تماس می گیرد و جویای احوالم است.

این کاردان آتش نشانی ادامه می دهد: شغل ما سختی های بسیاری دارد اما دائما ذکر خیر پشت سر ما است و من تاثیر آن را در زندگی شخصی خودم دیده ام و به این خاطر خدا را شاکرم. مثلا همیشه دیده و شنیده ایم که می گویند کارمندان بانک انقدر در سال وام می گیرند یا کارکنان شرکت های خودروسازی  سالانه سهمیه خودرو دارند اما هیچوقت پشت سر آتش نشانان هیچ حرف و حدیثی وجود ندارد و هرکس هرکجا که ما را می بیند به ما خسته نباشید می گوید و این قدردانی ها واقعا دلگرم کننده است.

این آتش نشان که راننده خودروی پیش رو آتش نشانی است، در پاسخ به پرسش که اگر با خودروی سنگین آتش نشانی تصادفی صورت گیرد؛ چه کسی مقصد است؛ می گوید: هنگامی که ما در اعزام به ماموریت هستیم اگر تصادفی رخ دهد، راننده مقصد نیست چون باید در کمترین زمان ممکن به محل حادثه برسیم اما در زمان بازگشت از ماموریت، خودروی ما نیز مثل یک خودروی معمولی است و نباید تخلفی انجام دهد. اینکه ما از خط ویژه تردد می کنیم به این علت است که در صورت اعلام ماموریت دیگری، جلوی راه ما باز باشد و زودتر به حادثه بعدی برسیم.

فراهانی درباره اهمیت شغل رانندگی ماشین های سنگین در سازمان آتش نشانی می گوید: من مدت هاست راننده هستم و دیگر وارد محل حادثه نمی شوم و بیشتر کارهای آبرسانی و پشتیبانی را در عملیات ها انجام می دهم و از کانون حادثه دور هستم اما رانندگی در شهری مثل تهران، آدرس یابی دقیق و سریع نیز استرس های خود را دارد و کمتر از کار آتش نشانی نیست.

انتهای پیام